Niemand minder dan ‘Hendrik Wiegersma’ opende afgelopen zondag de nieuwe tentoonstelling Verwantschap in Verf in Museum De Wieger in Deurne. Acteur Marcel Strijbosch, die volgend jaar ook de rol van Hendrik speelt in het toneelstuk De Judaskus, gaf samen met museumdirecteur Katjuscha Otte het startsein voor de expositie.
In Verwantschap in Verf wordt de connectie tussen Hendrik Wiegersma en kunstenaars van de Bergense School belicht. Piet Wiegman, met wie Hendrik zijn hele leven bevriend was, vormde de schakel tussen Wiegersma en zijn collega’s uit Bergen en omgeving.
Negentig werken
De collectie van De Wieger omvat ruim negentig werken van kunstenaars van de Bergense School. Voor het eerst toont het Deurnese museum nu een groot deel van deze kunst, samen met werken van Wiegersma.
Op het eerste gezicht lijkt de Deurnese kunstenaar met zijn wortels in het Brabantse leven ver af te staan van de kunstenaars die vanaf 1910 in het Noord-Hollandse Bergen werkten. Maar Verwantschap in Verf laat zien dat de twee werelden, die weliswaar geografisch ver uit elkaar liggen, in expressie en verbeeldingskracht verrassend dichtbij elkaar komen.
Overeenkomsten en verschillen
Wiegersma en de Noord-Hollandse kunstenaars delen een vergelijkbare zoektocht: hoe verbeeld je de wereld niet zoals die is, maar zoals die gevoeld wordt? In Verwantschap in Verf kan de bezoeker met eigen ogen de overeenkomsten en verschillen in de expressieve uitingen van de Noord-Hollandse kunstenaars en de Brabantse Wiegersma ervaren.
In de jaren twintig van de vorige eeuw ontwikkelde zich in Noord-Nederland een krachtig, expressief modernisme, waarin de innerlijke beleving centraal staat. Geïnspireerd door hun omgeving, zetten de kunstenaars van de Bergense School zich af tegen de academische traditie van het naturalisme.
Sober kleurenpalet
In plaats daarvan kozen ze voor een sober kleurenpalet met aardse, donkere kleuren en gebruikten ze sterke contouren en vereenvoudigde vormen. Hun werk is geen registratie van de werkelijkheid, maar een interpretatie ervan, gericht op het overbrengen van emotie en sfeer. Als Hendrik Wiegersma in aanraking komt met het werk van Bergense school kunstenaar Piet Wiegman, is hij op slag onder de indruk.
De donkere, doorwerkte kleuren die Wiegersma gebruikt, sluiten aan bij het palet van de Bergense School. Ook zijn krachtige, soms hoekige lijnvoering en het robuuste karakter van zijn figuren passen binnen de expressieve beeldtaal uit Bergen.
Kunstbroeders
Net als de kunstenaars daar streeft Hendrik niet naar een exacte weergave van de zichtbare werkelijkheid. Hij schildert vanuit herinnering, vanuit de mensen die hij kent en vanuit het landschap dat hij door en door begrijpt. Deze benadering sluit aan bij die van de Noord-Hollandse kunstenaars, die niet de zichtbare natuur wilden schilderen, maar vooral de stemming die zij opriep wilden benaderen.
De broers Piet en Matthieu Wiegman, beide bekende kunstenaars van de Bergense School, zijn belangrijk geweest voor de artistieke ontwikkeling van Wiegersma. Het werk dat hij van de broers aankocht, bevindt zich nog altijd in de collectie van Museum De Wieger.
Sfeer
Omdat de beeldtaal van de Bergense School goed aansluit bij de sfeer van Wiegersma’s werk, werd in de loop der jaren meer aangekocht. De collectie van Museum De Wieger omvat vandaag de dag werken van kunstenaars uit de Bergense School, onder wie Piet en Matthieu Wiegman, Charley Toorop, Leo Gestel, Else Berg, Jan Sluijters, Arnoud Colnot en Dirk Filarski.
Het merendeel van de werken die te zien zijn in de tentoonstelling Verwantschap in Verf komen uit die eigen collectie. Aan de hand van tekeningen, schilderijen, aardewerk, munten, brieven en foto’s maakt de presentatie de parallellen tussen Wiegersma en de Bergense School zichtbaar. Ook geeft de tentoonstelling een beeld van een artistiek netwerk dat werd verbonden door een gedeelde drang naar kunst als expressie van het innerlijke.
Tegelijkertijd met de start van Verwantschap in Verf werd afgelopen weekend ook de expositie Museumschatten geopend. Hierbij is werk te zien van Otto van Rees en Coba Ritsema, Valentine Prax en Ossip Zadkine. Daarnaast is op dit moment nog de tentoonstelling omADEM van Jolanda Meulendijks te zien
Gedurende de kersttijd is er de expositie Kerst in De Wieger te bezichtigen, dankzij kunstwerken die in bruikleen werden gegeven door Petronella Wiegersma, museum Techniek met ’n Ziel, Thea Mansvelders van M’n Hökske, verzamelaar Hans van Dam en diverse particulieren.
Kerst in De Wieger is tot en met 6 januari van volgend jaar te zien. De tentoonstelling omADEM vindt nog tot en met 25 januari 2026 plaats en Verwantschap in Verf en Museumschatten zijn tot 10 mei 2026 te zien. Meer informatie vind je op dewieger.nl.
Foto’s: Museum De Wieger
