In de laatste dagen van het jaar is het in de winkel van Jan de Wit aan de Steenovenweg in Deurne altijd een drukte van belang met mensen die vuurwerk willen inslaan. Maar nu er in de politiek wordt gesproken over een landelijk vuurwerkverbod komt er een einde aan die traditie. Naast de VVD heeft ook politieke partij NSC zich achter het voorstel geschaard en lijkt het afsteken van vuurwerk door particulieren definitief aan banden te worden gelegd.
De Helmondse ondernemer Jan de Wit ziet de ontwikkeling met lede ogen aan. Hij heeft naast El Blanco in Deurne meerdere winkels in de regio waar elk jaar vuurwerk wordt verkocht. De Wit denkt dat het verbod juist een averechts effect heeft en voor meer vuurwerkoverlast zorgt: “Nu gaan mensen de grens over om aankopen te doen en loopt de overheid heel veel belastinginkomsten mis. Ik had gehoopt dat er slimmere mensen in de politiek zouden zitten.”
Pensioen
Voor De Wit zelf zijn de gevolgen niet zo groot: “Volgend jaar ga ik met pensioen, dus ik maak er niet zoveel meer van mee. Mijn collega’s uit de vuurwerkbranche zullen het echter zwaar krijgen. Ik denk dat dit verbod een zeer verkeerde beslissing is en precies voor het tegenovergestelde zorgt van wat men wil bereiken.”
De ondernemer stelt dat overlast niet de vuurwerkbranche aan te rekenen is: “Dat komt juist door illegaal vuurwerk. Het gaat dan om knalvuurwerk en vuurpijlen. Legaal vuurwerk veroorzaakt geen overlast. Zo’n acht jaar geleden besloten we als branche om knalvuurwerk, pijlen en Romeinse kaarsen uit de handel te halen. Dat was een vrijwillig besluit vanuit de sector. We verkopen alleen nog maar siervuurwerk.”
Grenscontrole niet te handhaven
Het is nog duidelijk of het verbod al ingaat tijdens komende jaarwisseling. Maar nu het vrijwel een feit is, is het hek van de dam volgens de De Wit: “Ik word al gebeld door illegale verkopers die me heel brutaal vragen of dat verbod al ingegaan is. Dat komt hen goed uit, omdat ze nu vrij spel hebben. Consumenten die vuurwerk willen afsteken, komen dan in het illegale circuit terecht. Op elke hoek van de straat is wel illegaal vuurwerk te koop en die verkopers bieden hun waar het gehele jaar aan.”
De overheid loopt nu ook veel btw-inkomsten mis, omdat mensen die vuurwerk willen aanschaffen volgens de ondernemer de grens overgaan: “In Duitsland en België kun je het hele jaar terecht. In die landen koop je zonder problemen zwaar knalvuurwerk zoals Cobra’s. Veel branchegenoten overwegen om de overstap te maken en om zich in Duitsland te vestigen. Een half uurtje rijden en je bent er. De grenscontrole is niet te handhaven door de politie en dat weten mensen maar al te goed.”
Heterdaad
Het korps is onvoldoende uitgerust om op de inkoop van illegaal vuurwerk in te spelen, denkt De Wit: “Hoe wil de politie gaan controleren? Stel nu dat je ziet dat er vuurwerk wordt afgestoken en je de politie belt: hoelang duurt het voordat die ter plaatse zijn en hoe kunnen ze bewijzen dat jij dat hebt afgestoken? De politie kan niets doen zolang ze je niet op heterdaad betrappen.”
Met vuurwerkshows hopen gemeenten liefhebbers tegemoet te komen. Dat is echter niet hetzelfde, stelt De Wit: “Mensen willen zelf vuurwerk aansteken, want dat is een groot deel van de charme. Daarnaast is een professionele vuurwerkshow niet het antwoord. Nederland telt dertien organisaties die zulke shows kunnen verzorgen, maar stel nu dat twintig gemeenten zo’n show willen boeken? Dan heb je dus een probleem. Daarnaast is de populariteit van zulke events ook niet erg groot. Eindhoven telt 800.000 euro neer voor zulke shows waar amper duizend bezoekers op afkomen.”
Burgerlijke ongehoorzaamheid
Ondertussen loopt de schadepost van illegaal vuurwerk in de duizenden euro’s volgens De Wit: “Er wordt nu al steeds vaker bericht over auto’s die door zwaar vuurwerk worden opgeblazen. Ik vrees dat dit ook in Deurne gaat gebeuren als dat verbod erdoor is. Dit voorstel veroorzaakt alleen maar meer burgerlijke ongehoorzaamheid.”
Het bewijs dat een verbod niet werkt, was volgens De Wit goed te zien in de coronaperiode: “Tijdens de pandemie verkocht de branche helemaal geen vuurwerk, maar desondanks ging er voor veel geld de lucht in. Allemaal illegaal vuurwerk dus. Een verbod heeft dus geen effect.”
Onwetendheid
De ondernemer had naar eigen zeggen verwacht dat politici slimmer zouden zijn en zich beter hadden geïnformeerd: “In Eindhoven maakte ik gebruik van de mogelijkheid om mijn zorgen kenbaar te maken in de gemeenteraad. Groene partijen waren voor zo’n verbod ‘omdat hun hondjes zo bang waren voor knalvuurwerk’. Ik heb toen duidelijk aangegeven dat de vuurwerkbranche al jarenlang geen knalvuurwerk verkoopt. Dat wisten ze niet. Er is veel onwetendheid blijkt maar weer.”
Foto’s: Josanne van der Heijden/Martien van Dam/Walter van Bussel/politie
