Een feestweekend vol met wandelingen, livemuziek, BBQ-gerechtjes en drankjes staat voor 15 en 16 juli op het programma van Natuurpoort de Peel. Tijdens het Leegvelderweekend wordt op zaterdag onder andere de afronding van Project Leegveld gevierd met waterschap Aa en Maas en Staatsbosbeheer.
Een project dat in de vijf jaar van uitvoering de nodige kritiek en weerstand kreeg te verwerken is nu eindelijk gereed. Honderd miljoen trok de provincie er in 2018 voor uit om 180 hectare nieuwe natuur in te richten en hoogveen terug te brengen in de Peel. Was het lange traject het waard en is het genoeg?
Tweede Groningen
Agrarische ondernemers met grond in het gebied moesten het verlaten ten gunste van het vernatten van de natuur. Huizen in Griendtsveen liepen volgens bewoners forse schade door de vernatting van de Peel en het dorp vreesde een tweede Groningen te worden. Daarnaast waren inwoners van het gebied bang voor een toename van muggen en maakten ze zich zorgen over het kappen van 80 hectare bomen. Tientallen beroepszaken kwamen op het bordje van de Raad van State terecht, nadat bezorgde omwonenden hun bezwaren van tafel geveegd zagen worden door de provincie.
Vernielende werkzaamheden
Eind 2021 kwamen daar nog eens de zorgen bij over vernielende werkzaamheden in het gebied. Zowel door bewoners als politieke partijen werden kritische vragen gesteld over wat er gebeurde in de omgeving. Niet onterecht bleek naderhand, want er waren fouten gemaakt bij de werkzaamheden. In het gebied rondom de Soemeersingel werden onder meer twee zijvaarten gedempt en kades aangelegd die niet in het plan stonden.
‘Heel vervelend’
Hoe het mis kon gaan, wist Aa en Maas destijds niet: “De werkzaamheden die we uitvoeren voor het herstel van hoogveen, zijn officieel vastgelegd en goedgekeurd in het projectplan Waterwet Leegveld. Aan de noordzijde van de Deurnsche Peel zijn echter enkele werkzaamheden verricht die niet in dat plan zijn opgenomen. Dat vinden wij heel vervelend. Dit had zo niet mogen gebeuren.” Een jaar later begon het waterschap aan de herstelwerkzaamheden en werd de oude situatie teruggebracht.
Petitie
Ondertussen bleken de 33 bezwaren van omwonenden en de petitie met meer dan 1.300 handtekeningen voor de Raad van State niet voldoende reden om de hoogveenherstelwerkzaamheden in de Peel te staken. Dat betekende ook dat drie straten in het gebied helemaal of deels zouden verdwijnen. De Einderweg werd volledig opgeheven en de Elzenweg en Blokweg hielden gedeeltelijk op te bestaan.
‘Goeie zaak’
De vraag of dit het allemaal waard was? Volgens Wim van Opbergen van Werkgroep Behoud de Peel zeker wel. “Het is absoluut een goeie zaak dat dit gebeurd is. Project Leegveld zorgt er in elk geval voor dat er tegendruk is zodat het water in de Peel niet wegvloeit naar de omringende drogere landbouwgebieden. We zijn gisteren nog met een aantal betrokkenen en vertegenwoordigers uit verschillende geledingen het veld ingetrokken en dan zie je toch wel dat het effect heeft in bepaalde mate, maar we zijn er nog niet.”
Extra 80 hectare
Van Opbergen denkt dat de 180 hectare extra natuur van Project Leegveld niet genoeg is: “De waterstand in de Peel is afhankelijk van hoe nat het gebied daaromheen is. Ik schat dat er eigenlijk nog wel 80 hectare extra nodig is om de waterstand niet alleen hoog maar vooral ook stabiel te houden. In de winter zie je nu dat de werkzaamheden van het project afdoende zijn, maar in de zomer wordt het toch weer te droog in het omringende gebied met alle gevolgen van dien voor de Peel.”
Meer natuur
Europese regelgeving zorgt er voor dat we volgens Wim van Opbergen niet te lang meer kunnen wachten met de uitbreiding van dat natte gebied. “Al in 2027 gaan er regels gelden die eisen dat niet alleen de kwaliteit van natuurlijke wateren is verbeterd, maar ook de kwantiteit. Daarnaast heb je dan nog de ontwikkelingen rondom de Natura 2000-gebieden en de Gebiedsgerichte Aanpak Vitale Peel. Eigenlijk zou in een cirkel van anderhalf tot twee kilometer rond het Peelgebied nog natuur bij moeten komen, om de waterstand stabiel te krijgen. Daarbij moet je ook nog eens rekening houden met de klimaatsverandering waarbij droge periodes zoals we nu hebben, steeds vaker gaan voorkomen. Dan heb je dus nog meer buffer nodig, die de droge tijden kan opvangen”, zegt van Opbergen.
Goed verdienmodel boeren
Als het aan de voorman van Behoud de Peel ligt, moet er ook worden gekeken naar de overgang naar zogenoemde natte landbouw: “De oplossing zit hem niet in zomaar alles natuur maken. Je moet ook kijken naar het toekomstperspectief van de boeren en met een goed verdienmodel komen. Er komt nu nog veel landbouw voor in het gebied zoals aardappel- of lelieteelt of een boomkwekerij, sectoren die heel veel water verbruiken. Terwijl er goed natte landbouwalternatieven zijn of extensieve melkveehouderij. Als je dat soort bedrijven in die cirkel rond de Peel hebt, blijft de waterstand in het natuurgebied op peil en hebben de agrarische bedrijven ook voldoende water.”
Leegvelderweekend
Het feestweekend vindt plaats op zaterdag 15 en 16 juli bij Natuurpoort de Peel aan het Leegveld 8a in Deurne. Op de zaterdag van het Leegvelderweekend zijn er van 11.00 tot 17.00 uur verschillende activiteiten. Er vinden wandelingen en excursies plaats en er zijn informatiestandjes en livemuziek. Daarnaast worden er BBQ-gerechtjes en drankjes geserveerd. Na 17.00 uur kan er nog wat gedronken en gegeten worden bij de Kruidenhut. Op zondag is er van 11.00 tot 17.00 uur een programma, dat meer gericht is op het Leegveld. Ook op deze dag kan er na 17.00 uur nog gedronken en gegeten worden bij de Kruidenhut.
Foto: Marinus Biemans/Josanne van der Heijden/DMG
