De jaarlijkse strandvakantie aan zee is voor veel Nederlanders een vanzelfsprekendheid. Ook voor de Deurnese Eleye Boerenkamps was dit zo. De beeldend kunstenares vroeg zich af hoe mensen terugdenken aan deze vakanties en wat voor betekenis ze eraan geven. Zo onderzocht ze de vakantiefoto’s van haar familie en legt ze een link naar het heden.
In haar onderzoeksproject ‘Aan zee’ bestudeert ze hoe herinneringen en persoonlijke verhalen zich verhouden tot locaties zoals het landschap en de vakantiehuisjes. Vorige maand was haar expositie te zien in ruimteCAESUUR in Middelburg.
Zoutelande
Als vierde en laatste generatie van haar familie groeide Boerenkamps op met de zomers aan zee. In ‘Aan Zee’ grijpt ze terug op de jaarlijkse strandvakanties van haar familie op Walcheren. Daarvoor gebruikte de kunstenares de vakantiefoto’s als basis: “Het is eigenlijk een soort onderzoek naar de betekenis van strandvakanties. Ik ging als kind jaarlijks met mijn familie naar Zoutelande. Dat was een populaire vakantiebestemming voor een hoop gezinnen en familie. Dit samenzijn met de hele familie was natuurlijk heel luxe, dat was niet voor iedereen weggelegd”, legt Boerenkamps uit.
“De familie van mijn vader bestaat uit ondernemers. Om te ontspannen en afstand te nemen van hun drukke werk, besloten zij jaarlijks een weekje naar zee te gaan. Goed voor je gezondheid om er even uit te zijn en een moment van ontspanning te beleven met tijd voor elkaar,” zegt Eleye.
Onveranderd
De familievakanties stopten toen haar grootouders ouder werden. “Dat kun je eigenlijk als het einde van een soort traditie beschouwen”, vertelt ze. “Ik vond vakantiefoto’s van mijn vader als kind toen hij met zijn familie naar Zoutelande ging. Op die kiekjes zag ik veel familieleden die ik niet kende. De tentoonstelling staat voor mij voor familie en vergankelijkheid.”
Veel familieleden zijn er niet meer, terwijl hun vakantiebestemming vrijwel onveranderd is. “De huisjes van toen zijn nog intact, hebben hetzelfde interieur en worden nog steeds verhuurd. De duinen zijn door het getij ook veranderd, maar verder is alles vrijwel hetzelfde gebleven. Ondertussen komen daar nieuwe gezinnen met hun kinderen hun vakantie vieren. Het is een soort cyclus geworden”, legt de kunstenares uit.
Niet vanzelfsprekend
Hoewel de houten strandhuisjes in Zoutelande hetzelfde zijn, zijn de tijden volgens Boerenkamps wel veranderd: “Een uitje naar het buitenland was vroeger naar Duitsland of Luxemburg. Tegenwoordig kunnen we naar Istanbul, maar of dat een verbetering is?”
Het onderzoek van de kunstenares is bedoeld om mensen aan het denken zetten. “Een filosofische tentoonstelling zou ik het niet noemen. Eerder antropologisch of archeologisch”, vertelt Boerenkamps. “Het leek me sympathiek om het publiek bij mijn onderzoek te betrekken. Ik heb dat ook gedeeld met het publiek voordat het ‘live’ ging.”
‘Beetje triest’
Naar jezelf kijken op de projector voelde voor sommige mensen wat vreemd. “Iemand vertelde dat ze vroeger dia’s terugkeken van hun eigen vakantie. Hierop reflecterend zei iemand dit eigenlijk best wel triest te vinden: ‘Stel dat iemand voorbijloopt en dan kijkt en denkt, oh de buren zijn naar hun eigen vakantie aan het kijken’. Bij sommige families waren de dia’s verkleurd of vervaagd, wat ook geldt voor onze herinnering”, zegt Eleye.
De Deurnese speelt zelf een grote rol in het onderzoek en in de tentoonstelling die was te zien in Middelburg: “Voor dit project ben ik naar het vakantiehuisje gegaan waar ik jarenlang met mijn familie heenging. Er was niets veranderd, want ik herkende het bed en de gordijnen nog van vroeger. Ik heb ook oude vakantiefoto’s nagemaakt en ontdekte dat ik er vaak ‘alleen’ op stond, omdat veel mensen die naast me stonden op mijn kinderfoto’s er niet meer zijn. Dat geeft de vergankelijkheid van het leven aan. Een foto van mezelf als baby in een modderpoeltje op het strand heb ik opnieuw geschoten, maar dan nu met mijzelf als volwassene van dertig jaar. Dit geeft weer hoe het leven verandert.”
Foto’s: Toon Truyens/Eleye Boerenkamps
