Brabantse boeren zijn boos. Teleurgesteld in de politiek zijn ze. De regels over het beperken van stikstofuitstoot -die voor Brabant omvangrijker zijn dan voor de andere provincies- voelen als een wurgkoord om hun nek. VVD wilde hierover met hen in gesprek en organiseerde daarom donderdagavond een bijeenkomst in Natuurpoort de Peel. Kamerleden Mark Harbers, Helma Lodders, Chantal Nijkerken – De Haan en Bas van ‘t Wout stonden al op de gastenlijst. Last minute werd hier ook nog minister-president Mark Rutte aan toegevoegd.
De delegatie politie en beveiligers deed vermoeden dat Rutte zich ging begeven in het hol van de leeuw, toch verliep de avond rustig en respectvol. Zo’n 1800 mensen hadden zich aangemeld, er mochten er slechts 450 binnen.
Pers
De aanwezigen vormden een gemêleerd gezelschap van jong tot oud, veelal boeren, maar ook mensen uit de voersector en brandstofbranche waren vertegenwoordigd. Aan pers was geen gebrek, behalve DMG waren ook RTL, NOS, SBS, ED en Omroep Brabant aanwezig om verslag te doen van de bijeenkomst.
Diverse motieven
De motieven om de avond bij te wonen waren divers. De één was er om te netwerken, de ander had een oplossing die hij graag onder de aandacht wilde brengen, maar de overgrote groep was er om aan te geven wat de nieuwe normen met hen en hun bedrijf doen en om te horen wat de politiek hieraan gaat doen.
Verdriet
Er zit veel boosheid en onbegrip bij de boeren, maar er is een gevoel dat nog meer overheerst; verdriet.“Ik ben bezig met de overname van het rundveebedrijf van mijn ouders” vertelt een boer uit IJsselsteyn “maar door de enorme investering die we moeten doen, staat nu op wankele schroeven of dat door kan gaan. Op dit moment werkt mijn vrouw veel en heb ik een bijbaan bij een biovergistingsbedrijf om er voor te zorgen dat ons gezin kan eten. Het is niet dat we niet willen investeren en innoveren, maar door alle onduidelijkheid weten we niet zo goed wat we moeten doen.” zegt hij met een zorgelijk gezicht “Ik ben opgegroeid op de boerderij, in hart en nieren zal ik altijd boer zijn. Het is wat mij betreft het mooiste dat er is, maar het is nog maar de vraag of ik het als werk kan blijven doen.”
Echt duurzaam
Een 24-jarige boerenzoon vertelt over het melkvee- en varkensbedrijf dat hij samen met zijn ouders runt.
“Hoewel het mijn passie is om te werken als boer en ik niets liever wil dan het bedrijf van mijn ouders overnemen, is het op dit moment geen logische stap meer om dat te doen. We hebben anderhalve ton geïnvesteerd in een emissiearme vloer en een luchtwasser, maar dat blijkt nu weer niet goed genoeg te zijn. Wat me nog meer aan het hart gaat dan die investering, is het dierwelzijn. De vloeren laten minder mest door, dus de beesten staan constant in de viezigheid.” zegt hij.
“Wij zagen al lang dat deze aanpassingen eerder een nieuw probleem dan de oplossing zouden vormen, maar er wordt compleet over onze intentie en expertise heen gewalst. Er is letterlijk tegen ons gezegd dat we moeten voldoen aan iets dat op papier klopt, dat vind ik vreselijk want ik doe liever iets dat écht duurzaam is!”
Boksring
Midden in de ruimte is met tape een vierkant op de vloer afgetekend. Op deze plek -die het meest deed denken aan een boksring- nam Rutte de microfoon. De premier liet zich niet imponeren door de setting. Op rustige, ontwapenende wijze reageerde hij op het spervuur van vragen. Hij gaf aan zelf zo min mogelijk aan het woord te willen zijn. Hij wilde luisteren naar de verhalen achter de maatregelen. “We moeten slimme dingen gaan doen en daarvoor is de inbreng van betrokkenen erg belangrijk.”
(tekst gaat verder onder video)
Verschillende regels
Wat de aanwezige boeren vooral onder de aandacht wilden brengen, is het verschil dat gemaakt wordt tussen de provincies. Ze wilden weten hoe Rutte kan verantwoorden dat de regels een paar honderd meter verderop, op Limburgs grondgebied veel soepeler zijn. De premier had op deze vraag geen duidelijk antwoord, volgens hem moet dit gezocht worden bij het provinciebestuur.
Maatschappelijke waarde
Dat het water de Brabantse boeren aan de lippen staat, werd onderstreept door ZLTO. Zij kregen uitgebreid de tijd voor een betoog en verzochten de premier om de politiek te overtuigen van de maatschappelijke waarde van boeren.
Boeren populair
Hoe Rutte zelf denkt over boeren, werd duidelijk toen hij sprak met enkele boerenkinderen. Geen van hen durfde de stap om zelf boer te worden nog aan. “Wat ik het allerergste vind, is dat mijn ouders worden gezien als slechte mensen.” zei een boerendochter, emotie klonk door in haar stem.
Rutte reageerde hierop met de woorden “Jullie zijn niet slecht, we willen alleen dat jullie een bijdrage leveren in de oplossing van een probleem. Probeer niet te luisteren naar de erge dingen die worden gezegd. Als er één beroepsgroep populair is, dan zijn het onze boeren. Weet dat heel veel mensen van jullie houden.”
Peelgebied
Het Peelgebied is Rutte niet vreemd. Honderd jaar geleden schreef zijn opa een boek over de ontginning ervan. Uit handen van Henk Raaijmakers kreeg de premier een exemplaar aangeboden. Dit bracht hem zichtbaar in verlegenheid. “Mag ik dit écht houden? Er is in mijn familie wel zo’n boek, maar niet in mijn bezit. Ik ben hier oprecht heel erg blij mee.”
Biertje
Om 21.45 uur werd het officiële gedeelte afgerond, maar dit betekende niet dat de avond ten einde was. Rutte bestelde een biertje bij de bar en nam uitgebreid de tijd om ongedwongen verder te babbelen met de aanwezigen.
Ondernemerspartij
Of de boeren iets gaan hebben aan deze door het VVD georganiseerde avond, zal nog even de vraag blijven. Ze hopen van wel, maar voelen zich in ieder geval gehoord. Het VVD hoopt weer wat vertrouwen van deze beroepsgroep te hebben herwonnen, zij zijn tenslotte een ondernemerspartij, ze willen er óók zijn voor de boeren.
