Woensdag 15 maart 2017 verzorgt Jan Timmers uit Gemert voor Heemkundekring H.N. Ouwerling een lezing met de titel: Historische boerderijen in soorten en maten. Aanvang 20.00 uur in het Cultuurcentrum aan het Martinetplein in Deurne. Entree 2,50 euro; leden heemkundekring gratis.
Oude boerderijen beginnen schaars te worden. Veel oude boerderijen hebben geen agrarische functie meer en zijn verbouwd tot woonhuis. Toch blijven ze gelukkig vaak herkenbaar als agrarisch gebouw, waarin woning en stal en soms ook een schuur gecombineerd waren onder één dak. Brabant staat bekend om haar langgevelboerderijen. Veel boerderijen in Brabant hebben ook die vorm. Dat komt omdat de langgevelboerderij een redelijk moderne vorm is van de agrarische gebouwen die we kennen. De langgevelboerderij is zo ongeveer het eindpunt in de ontwikkeling van de boerderij. In oostelijk Brabant komen meer soorten boerderijen voor.
Voordat de langgevelboerderij haar intrede deed, bestonden er andere vormen en typen. In de lezing wordt ingegaan op de ontwikkeling van de boerderij in oostelijk Brabant. Vooral de laatste jaren is er veel bekend geworden over de constructie, maar ook over de ouderdom van de oudste boerderijen en die gaat verder terug dan we dachten.
We beginnen in de middeleeuwen en zullen de ontwikkeling verder volgen. Het gaat over hallehuizen, hoekgevelboerderijen, kortgevels, krukhuizen en dwarshuizen. Ook na de introductie van de langgevelboerderij blijven er ontwikkelingen en ontstaan er weer allerlei varianten. En met de ontginning van de heide en het peelgebied introduceerden de ontginners ook nog soorten boerderijen vanuit andere delen van Nederland, die je in Oost-Brabant zelden ziet.
We kijken door een historische bril naar de ontwikkeling van boerderijen. We gaan in op de constructie en de bouwvorm en op de rijke bouwgeschiedenis die sommige boerderijen blijken te hebben. Soms levert dat verrassende gezichtspunten op en gaan we anders kijken naar de gebouwde omgeving toen en nu.
Jan Timmers is al veel jaren actief op het gebied van lokale geschiedenis, archeologie en historische geografie, waarover hij regelmatig publiceert. De ontwikkeling van de boerderij in oostelijk Brabant is één van zijn favoriete onderwerpen. Op verzoek van de Stichting De Brabantse Boerderij schreef hij het historisch deel van het boek: Historische boerderijen van Peelland tot Land van Cuijk; handreikingen voor het behoud van het ruraal erfgoed. Ook leverde hij een belangrijke bijdrage aan het boek ’t Goet te Arle; over Nederlands oudste boerderij in Best. Jan Timmers is tevens redacteur van de Nieuwsbrief van deze stichting.
