Al een jaar lang proberen omwonenden van een pluimveebedrijf aan de Bosweg de gemeente Deurne ervan te overtuigen dat er genoeg zwaarwegende redenen zijn om de uitbreiding met 80.000 kuikens op die locatie tegen te houden. Tevergeefs en daarom stonden gemeente, buurtbewoners en de pluimveehouders afgelopen dinsdag in de rechtszaal in Den Bosch.
De in het voorjaar van 2021 door de gemeente verleende vergunning, betekent dat het bedrijf aan de Bosweg mag uitbreiden naar in totaal 256.690 vleeskuikens. De bezwaren van omwonenden, vereniging Stop de Stank en Mobilisation for the Environment uit Nijmegen werden door de gemeente afgewezen.
Afstandseisen
Maar liefst vier rechters gaan nu oordelen over de complexe zaak die afgelopen tijd ook de aandacht van onderzoeksprogramma Zembla trok. Daarin gaf milieujurist Valentijn Wösten al aan dat de gezondheid van de omwonenden in het geding is. De gemeente Deurne negeert volgens hem de minimale afstandseisen tussen woningen en intensieve veehouderij. Die eisen staan in een beleidsnotitie waaraan de gemeente Deurne zich heeft gecommitteerd maar zich dus niet houdt volgens Wösten.
Gezondheidsrisico’s
De omwonenden gaven eerder in een brief naar de gemeente aan niets tegen de ondernemers als persoon te hebben maar zich wel zorgen te maken over hun gezondheid. “We begrijpen prima dat een ondernemer wenst te ondernemen. Maar deze ondernemingsruimte moet zodanig zijn begrensd dat er geen serieuze gezondheidsrisico’s voor omwonenden optreden. Hiervoor is het gemeentebestuur verantwoordelijk.”
Achtergehouden
Dinsdag gaf advocaat Wösten in de rechtbank aan dat de gemeente ook meer openbaarheid had moeten geven over de vergunningsrechten die binnen ‘stalderingsgebieden’ worden overgeheveld. Het zogenoemde ‘stalderen’ houdt in dat veehouders uitsluitend nieuwe hokdierhouderijen mogen bouwen, uitbreiden of omschakelen als binnen datzelfde gebied hokdierverblijven worden gesaneerd. De omwonenden hebben eerder in een brief aan de gemeente Deurne al aangegeven dat zij het gevoel hebben dat er willens en wetens informatie wordt achtergehouden voor hen met ook het advies aan de eigenaar van het pluimveebedrijf om vooral niet met omwonenden in gesprek te gaan.
Papieren werkelijkheid
In de tv-uitzending ‘Stank en strijd’ van Zembla werd al aangetoond dat de berekeningen waarmee wordt gewerkt bij het verlenen van vergunningen niet kloppen met de werkelijkheid. Er wordt gewerkt met gemiddelde emissies en niet met feitelijke stank. Deskundigen spreken in de reportage van ‘een papieren werkelijkheid’. Het ED meldt dat advocaat Wösten ook niks gelooft niks van de berekeningen waarop de verwachte uitstoot gebaseerd is omdat die niet wetenschappelijk zijn onderbouwd.
Betrouwbaarheid
De cijfers zijn in veel gevallen al niet betrouwbaar omdat er wordt uitgegaan van gemiddelden in een vergelijkbare situatie en er niet wordt gekeken naar de daadwerkelijke uitstoot op een bepaalde locatie. De twijfelachtige betrouwbaarheid van die cijfers blijkt in Deurne mogelijk nog ernstiger doordat de gemeente aangeeft dat zij de berekeningen niet zelf doen maar uitgaan van de informatie van degene die de vergunning aanvraagt.
Herberekening
Het ED meldt dat een ambtenaar van de gemeente Deurne uitlegt dat zij alleen een herberekening uitvoeren als het vermoeden bestaat dat er iets niet klopt: “We kunnen onmogelijk alle aanvragen die binnenkomen helemaal ‘over gaan doen’. Daar hebben we ook de capaciteit niet voor.” Verder geeft de gemeente aan dat de vergunningsaanvraag voor de Bosweg getoetst is aan de wet en dat zij niets anders kunnen dan deze te verlenen.
Kamervragen
De buurtbewoners geven aan dat er wel degelijk iets gedaan kan worden: “De gemeente kan bijvoorbeeld het bestemmingsplan aanpassen zodat elke toekomstige bedrijfsuitbreiding is uitgesloten. Of de bestemming persoonsgebonden maken zodat de bestemming eindig wordt.” Ook is er volgens de buurtbewoners een mogelijkheid om de vergunning af te wijzen waar Kamerlid Van Esch van PvdD deze week Kamervragen over heeft gesteld. Ze wil weten of er een maximale stanknorm voor alle inwoners van het buitengebied komt van maximaal 5 Odeur. In de bebouwde kom van Deurne geldt bijvoorbeeld een geurnorm van 1. In het buitengebied loopt die norm op van 5 tot 10 odour units.
Geurnorm verlagen
De wet geeft gemeenten de mogelijkheid om die eigen geurnormen te bepalen. Daar hebben ook de omwonenden van de Bosweg op gewezen bij B&W van Deurne: “De gemeente kan de geurnorm verlagen naar het Europees geadviseerd niveau zodat de uitbreidingsmogelijkheden worden in gedamd maar onder het mom van ‘wij kunnen niets doen, wij hebben ons aan de wet- en regelgeving te houden’ schuift de gemeente onze zorgen en bezwaren terzijde.”
Landelijke politiek
Ondertussen heeft de tv-uitzending van Zembla over de problemen in Deurne er ook voor gezorgd dat het onderwerp in de landelijke politiek wordt besproken. GroenLinks, PvdA en PvdD willen weten of het kabinet het acceptabel vindt dat omwonenden gezondheidsklachten hebben door de uitstoot van fijnstof en stankoverlast van veehouderijen. Dat blijkt uit Kamervragen die ze aan de twee verantwoordelijke bewindspersonen hebben gesteld over het onderzoek van Zembla naar stankoverlast. Hieruit blijkt onder meer dat de Wet geurhinder en veehouderij burgers onvoldoende beschermt tegen ernstige stankoverlast en dat de overheid daarover jaren geleden al signalen kreeg. Maar tot een aanpassing van de wet heeft dat niet geleid.
Stankuitstoot
GroenLinks en PvdA hebben de bewindslieden gevraagd of ze het eens zijn met experts die in de uitzending van Zembla uitleggen dat de berekeningen niet stroken met de werkelijkheid. “Hebben de deskundigen gelijk in hun kritiek op het gebrek aan handhaving, ontbreken van regelingen rond piekbelasting of de cumulatieve overlast?” Met cumulatieve overlast wordt bedoeld dat de stankuitstoot van verschillende veehouderijen die bij elkaar in de buurt zitten, niet bij elkaar wordt opgeteld. GroenLinks en Pvda: “Waarom wordt geurhinder niet vergund en gehandhaafd op basis van absolute waarden, maar op basis van eerder vergunde aantallen dieren van individuele bedrijven? Hoe kan op die manier een maximaal aanvaardbare geurhinder in heel Nederland worden bereikt?”
Treurig
De omwonenden in Deurne hebben eerder aangegeven het treurig te vinden dat het op deze manier moet maar ze voelen zich gedwongen om een rechtszaak te voeren tegen het gemeentebestuur over de verleende bouw- en milieuvergunning voor de bedrijfsuitbreiding. Of de rechtszaak een oplossing gaat bieden, betwijfelen ze: “Het bestuursrecht biedt zelden tot nooit een oplossing in milieugeschillen. Milieugeschillen kunnen enkel worden opgelost door verantwoordelijk en daadkrachtig openbaar bestuur”, zeggen de buurtbewoners. De uitspraak over de zaak rond de Bosweg in Deurne volgt over een paar weken.
Bekijk hieronder de samenvatting van het tweeluik ‘Stank en strijd’ dat Zembla van BNNVARA maakte over de problemen in Deurne.
Foto: Zembla/BNNVARA
