Als de Deurnese gemeenteraad niet akkoord gaat met het voorstel om 2,5 miljoen beschikbaar te stellen voor de renovatie en verduurzaming van De Wieger, dan zal het huidige museumbestuur haar taak neerleggen. Dat staat in een onderzoek dat bureau Berenschot heeft gedaan op verzoek van de gemeenteraad. Die had gevraagd om een betere onderbouwing van het raadsvoorstel voor de subsidieverstrekking aan De Wieger.

Berenschot concludeert in het rapport ook dat als het huidige bestuur stopt, het ‘buitengewoon moeilijk’ wordt om een nieuw bestuur te vinden dat de verantwoordelijkheid voor het gebouw en de museumexploitatie op zich wil nemen: “Het risico dat de gemeente het museum dan kwijtraakt is reëel.”

Kritische vragen
Het voorstel van het college om van het benodigde bedrag voor de verbouwing er 2,5 miljoen uit de gemeentelijke portemonnee te betalen, kon eerder deze maand rekenen op kritische vragen uit de politiek. De behandeling van het onderwerp stond eigenlijk gepland voor de raadsvergadering van woensdag 5 november, maar verschillende fracties vonden dat er eerst meer onderzoek moest worden gedaan.

“De raad heeft een motie ingediend waarmee het college is opgeroepen het raadsvoorstel nader te onderbouwen en uit te breiden met enkele varianten”, zegt Berenschot. Het team Kunst & Cultuur van het onderzoeksbureau heeft op basis van de in de motie gestelde vragen een document opgesteld, waarin verschillende oplossingen in kaart zijn gebracht.

‘Weggegooid geld’
Het grootste deel van de benodigde 3,8 miljoen euro is nodig voor groot onderhoud en verduurzaming van het huidige gebouw. Dat gaat volgens Berenschot om een bedrag van 2,35 miljoen euro. Om het museumgebouw te moderniseren en de exploitatiebasis van het museum te versterken is nog eens 1,45 miljoen noodzakelijk. Hiervoor is aan de gemeente gevraagd om 2,5 miljoen euro bij te dragen. Het museum heeft zichzelf ten doel gesteld de resterende 1,3 miljoen aan aanvullende fondsen te werven.

Joan van Rixtel van Transparant Deurne vindt dat het rapport van Berenschot niet compleet is: “Geen echte alternatieve scenario’s. Geen helder uitgewerkte variant, waarin de gemeente eigenaar blijft. Geen plan B als de beoogde 1,3 miljoen cofinanciering niet volledig wordt binnengehaald.” De partij stelt dat het eigenlijk slechts het oorspronkelijke raadsvoorstel in een nieuw jasje betreft: “Weggegooid geld.”

Eigendom
Naast de kosten voor de renovatie van het pand is ook de keuze voor het eigendom van het museum een punt waar meerdere politieke partijen vraagtekens hebben gezet. Het voornemen in het plan van het college is om na de verbouwingen en verbeteringen het pand over te dragen aan Stichting Monumentenbezit. “We investeren dus miljoenen in vastgoed dat niet van ons is en waar we straks minder zeggenschap overhebben”, zegt Mark van den Heuvel van VVD Deurne.

Bureau Berenschot concludeert in het onderzoek echter dat de overdracht van het eigenaarschap aan de stichting aansluit bij het goed beleggen van de verantwoordelijkheid en de fondsenwerving voor toekomstig onderhoud en gebouwbeheer. “De gemeente kan ook na overdracht van het eigendom nog steeds voldoende invloed uitoefenen op de bestemming en besteding van de middelen van Museum de Wieger en het Rijksmonument”, aldus Berenschot.

‘Plusvariant’
In het rapport geeft het onderzoeksbureau de voorkeur aan de zogenoemde ‘plusvariant’, waarbij De Wieger een verbeterde entree, museumwinkel en horecagedeelte krijgt. Volgens Coen van Horen van DeurneNU gaat er dan 1,1 miljoen naar de verbetering van de ‘belevingswaarde’: “Terwijl we op loopafstand, notabene door het ‘Tuinpad van mijn vader’, een horecagelegenheid hebben liggen, ook in een pand gefinancierd door de gemeente, zijnde het cultuurcentrum.”

Berenschot meent dat de ‘plusvariant’ leidt tot grotere kansen op fondsenwerving voor de 1,3 miljoen die De Wieger zelf bij elkaar moet krijgen: “Daarbij biedt de ‘plusvariant’ als totaalpakket van maatregelen meer zekerheid dat de exploitatie op langere termijn kan worden geborgd. De verbetering van het gebouw en van de museumexploitatie gaan hand in hand.” De ‘basisvariant’ zonder verbeterde entree en winkel, zorgt volgens het onderzoeksbureau juist voor onzekerheid en risico’s in exploitatie.

Niets te kiezen
Als eindconclusie stelt Berenschot dat er niets mis is met het plan dat het college voorstelt: “Er is volgens ons geen aanleiding om het raadsvoorstel om de gemeentelijke bijdrage van 2,5 miljoen euro aan de verbouwing en verbetering van Museum de Wieger te heroverwegen.”

Van Rixtel van Transparant Deurne vindt onder meer die constatering zorgelijk: “Alsof een extern bureau alvast namens de raad bepaalt dat er eigenlijk niets te kiezen valt. En dan staat er ook nog zwart op wit dat de gemeente ‘in het geheel niet op toegerust is om monumenten structureel te onderhouden’. Dan gaat het niet alleen over De Wieger, maar ook over de kasteelruïne, de molens, het gemeentehuis en het oude postkantoor.”

Alternatieven
Volgende week donderdag wordt het onderwerp behandeld in de vergadering van de raadscommissie samenleving en bestuur. Daarbij wil Transparant Deurne een aantal alternatieve mogelijkheden bespreken. “De eigen stukken van het college laten zien dat de gemeente wel eigenaar kan blijven als de raad dat verstandiger vindt. Dat is de politieke keuze die nu niet eerlijk op tafel ligt”, zegt Van Rixtel.

De politieke partij heeft zelf een analyse gemaakt over de toekomst van De Wieger die volgens het commissielid laat zien dat het ook anders kan: “Met een lokale erfgoedstichting waarin Deurnes erfgoed onder een Deurnese paraplu wordt beheerd. Een optie die we niet in het rapport terugzien”, besluit Van Rixtel.

Foto: Josanne van der Heijden