Sinds 1 januari 2024 geldt de Omgevingswet. Die verplicht gemeenten om voor 1 januari 2027 een omgevingsvisie op te stellen, waarin staat beschreven hoe er nu én in de toekomst wordt omgegaan met onze leefomgeving. Ook Deurne is bezig om de toekomstplannen voor onze gemeente vorm te geven. “Het is een ingewikkelde puzzel die we samen zorgvuldig moeten leggen”, zegt wethouder Marjan Vrijnsen-de Corte.

In de omgevingsvisie komen alle zaken samen die van belang zijn om in Deurne prettig te kunnen wonen, werken en recreëren. “De wereld verandert en dus onze gemeente ook. Daarom moeten we nu goed afgewogen plannen maken voor de toekomst. In Deurne hebben we de jackpot te pakken aan opgaven. Hier komt echt alles samen op gebied van water, lucht, bodem, natuur, energie, wegen en gebouwen”, legt Vrijnsen-de Corte uit.

Kompas
De omgevingsvisie is dus volgens de wethouder niet zomaar een plan op papier: “Het is een kompas dat richting geeft aan alle keuzes die we maken voor onze leefomgeving. Het zorgt ervoor dat we niet alleen inspelen op de woningbehoefte en economische ontwikkeling, maar ook op duurzaamheid, gezondheid en het behoud van onze identiteit.”

Bij het maken van de toekomstplannen zijn met verschillende projecten de meningen en ideeën van inwoners geïnventariseerd. “Die participatie is een heel belangrijk onderdeel van de Omgevingswet. We willen echt samen tot een visie komen die ervoor zorgt dat Deurne ook in 2050 een fijne, gezonde en leefbare plek is voor iedereen”, aldus de wethouder.

Jeugd en ouderen
Eerder dit jaar is samen met inwoners, ondernemers en partners gewerkt aan het Koersdocument. Hierin staan de belangrijkste waarden en ambities voor Deurne. “Op basis daarvan werken we nu aan een toekomstvisie die laat zien hoe Deurne zich in de toekomst kan ontwikkelen. Dit doen we opnieuw samen met inwoners, ondernemers en partners”, vertelt Vrijnsen-de Corte. Die benadrukt dat de gemeente daarbij ook de jeugd van Deurne wil betrekken: “Zij hebben immers nog langer dan wij volwassenen profijt van een goed toekomstplan.”

Door de sterke vergrijzing van Deurne is ook de aandacht voor ouderen van groot belang in de visie voor de komende jaren. “Dit vraagt om anders denken over woningbouw. Dat kan met meer levensloopbestendige huizen, maar ook door de realisatie van appartementen voor senioren die graag kleiner willen gaan wonen”, aldus Vrijnsen-de Corte.

Lees ook: Burgerinitiatief wil groene duurzame woonzorgomgeving voor ouderen in centrum van Deurne

“Daarnaast is de toenemende druk op de zorg iets waar we voortaan bij woningbouwplannen rekening mee moeten houden”, vertelt de wethouder. “We moeten in de toekomst namelijk meer voor elkaar gaan zorgen en dan is een plek gewenst waar wonen en zorg hand in hand gaan. Het burgerinitiatief ZorgSamenBuurt in ons centrum is daar een mooi voorbeeld van.”

‘Stip op de horizon’
Dat Deurne gaat groeien betekent volgens Vrijnsen-de Corte zeker niet dat er ineens 8.500 woningen bijkomen: “Dat is op dit moment een ‘stip op de horizon’. De komende jaren gaan we constant kijken hoe groot onze woningbouwbehoefte is en hoe we deze op een bij Deurne passende manier kunnen invullen. De nieuwe woningen gaan we gefaseerd bouwen op de plekken waar de gemeenschap het kan dragen en waar inwoners er profijt van hebben, doordat er bijvoorbeeld dan ook nieuwe voorzieningen worden gerealiseerd.”

Hoewel onze gemeente in de ontwikkeling van de hele Brainportregio een essentiële positie heeft, is het volgens de wethouder een misverstand dat Deurne vooral nieuwe huizen wil neerzetten vanwege de druk uit Eindhoven: “We hebben onze eigen woningbouwopgave. Starters moeten in Deurne terechtkunnen, maar ook ouderen verdienen een plaats in onze gemeente waar ze zich thuis voelen. We hebben zelf het stuur vast en kunnen met de omgevingsvisie de richting en snelheid bepalen.”

Slimme combinaties
In de plannen voor de toekomst kunnen in gemeente Deurne niet op alle plaatsen dezelfde opgaven worden gerealiseerd. “Je kunt bijvoorbeeld niet gaan bouwen in het buitengebied vlakbij een veehouderij. Ook in de kerkdorpen moet je bijvoorbeeld in een ander tempo of op een andere manier werken dan in het centrum. Elk gebied heeft zo zijn eigen mogelijkheden én beperkingen”, verduidelijkt Vrijnsen-de Corte. “Door slimme combinaties en maatwerk moet ons dat gaan lukken.”

De wethouder ziet de groei voor Deurne en voor de hele regio als een unieke kans: “Meer inwoners betekent ook meer voorzieningen, betere infrastructuur en voordelen voor onze lokale en regionale economie, de horeca en het toerisme. Deurne heeft daarbij het voordeel dat het een intercitystation heeft en daarom wordt gezien als HOV-punt.” Dit staat voor ‘Hoogwaardig Openbaar Vervoer’ en is een plek waar verschillende vervoersvormen, zoals bus en trein samenkomen.

Financiële kant
In de verdere uitwerking van de omgevingsvisie komt Deurne nog wel voor een aantal flinke uitdagingen te staan, beseft ook Vrijnsen-de Corte: “De problemen rond stikstof en netcongestie maken daarvan deel uit, maar ook de financiële kant is een onontkoombaar vraagstuk.”

Lees ook: Deurne grijpt naast gehoopte 19 miljoen euro subsidie van het Rijk: ‘Zeer teleurstellend’

Onlangs werd bekend dat Deurne naast de 19 miljoen euro greep van de Rijksregeling Woningbouw op Korte Termijn (WoKT). De gemeente had de subsidie aangevraagd voor de verbetering van de verkeersdoorstroming op en rondom de Binderendreef en de aanpassing van de oversteek bij het NS-station. “We kunnen dit als gemeente niet alleen”, benadrukt de wethouder. “We hebben financiële hulp nodig vanuit de Metropool Regio Eindhoven, maar ook de steun van de provincie en het Rijk zijn noodzakelijk.”

Vijf basiswaarden
Als fundament voor de uiteindelijke toekomstvisie voor onze gemeente zijn in het eerder door de raad vastgestelde Koersdocument vijf basiswaarden verwerkt, die Deurne karakteriseren. “Bijvoorbeeld dat hechte gemeenschappen het hart vormen van de Deurnese samenleving. Daarnaast moeten de eigen identiteiten van de Deurnese Peeldorpen en buurtschappen gewaarborgd blijven”, zegt Vrijnsen-de Corte. “Ook het landschap, de rijke cultuurhistorie en de traditie van pionieren en hard werken horen daarbij.”

Op basis van de basiswaarden zijn vervolgens tien pijlers benoemd. “Dat zijn als het ware tien verschillende brillen waarmee je naar onze gemeente kunt kijken. Je kan bijvoorbeeld een economische bril opzetten of de bril van gezondheid of van natuur. Door al die brillen op te zetten kijk je vanuit verschillende invalshoeken naar de opgaven waarvoor we staan. Uiteindelijk probeer je dan in het eindplaatje iedere invalshoek terug te laten komen. Niet als losse onderdelen, maar als totaal geheel. Het zijn voor ons een soort richtingaanwijzers”, legt de wethouder uit.

Online vragenlijst
De fase die nu is begonnen, bestaat uit het bespreken en beoordelen van drie scenario’s die zijn voortgekomen uit het Koersdocument. “Hierbij gaat het om afwegingen binnen de uitersten die het speelveld begrenzen en waarbinnen de mogelijkheden liggen”, voegt Vrijnsen-de Corte toe. Om de mening van inwoners hierover te peilen, is de gemeente deze week een online enquête gestart. “We hebben een vragenlijst opgesteld, waarin je kunt aangeven wat je belangrijk vindt in de keuzes voor Deurne.” De lijst invullen kan via deurne.nl/vragenlijst-omgevingsvisie.

Na deze inventarisatie wordt er een voorkeursalternatief gekozen door de gemeenteraad. Als dat is vastgesteld, komen de volgende stappen: de ontwerp omgevingsvisie en de uiteindelijke versie. “Bij iedere stap die we zetten om te komen tot de uiteindelijke omgevingsvisie, onderzoeken we ook wat de effecten zijn van de keuzes die we maken. We onderzoeken bijvoorbeeld wat de invloed van bepaalde beslissingen is op het milieu, op de economie, mobiliteit of bijvoorbeeld gezondheid”, legt Vrijnsen-de Corte uit.

“Door dit hele proces en met al die stappen zorgen we er voor dat al die puzzelstukjes die we nu aan het leggen zijn, ook echt in elkaar passen en uiteindelijk een mooi toekomstplaatje voor Deurne opleveren”, besluite de wethouder.

Foto’s: DMG/Josanne van der Heijden/Harold van der Burgt