Het is te droog en er is te veel stikstof in de Groote Peel, Deurnsche Peel en Mariapeel, blijkt uit een analyse van de Ecologische Autoriteit. Voor een aantal vissen en vogels is het beeld nog positief, maar voor hoogveen en heide is het risico op verdere verslechtering zeer hoog volgens de onafhankelijke organisatie, die is ingesteld door de minister voor Natuur en Stikstof.

De hoeveelheid stikstof die er neerslaat in ‘De Pelen’ is ongeveer drie keer meer dan hoogveen aankan. Ook de heide in het gebied lijdt onder de stikstof. De grond in de gebieden is daarnaast veel te droog voor het hoogveen. Hiervoor zijn stabielere en hogere grondwaterstanden zijn nodig. Dat staat in de natuurdoelanalyse die dinsdag bekend werd gemaakt door de Ecologische Autoriteit.

Natuurdoelen
Om de natuur in het Natura 2000-gebied in stand te houden en te herstellen heeft de provincie natuurdoelen opgesteld en de Ecologische Autoriteit gevraagd hierover een advies te geven. Die beoordeelt of de juiste informatie gebruikt wordt voor besluitvorming over beschermde natuur.

Uit de bevindingen blijkt dat de natuur in de Peel ondanks de natuurdoelen van de provincie Noord-Brabant onder zware druk staat. Zonder ingrijpen zou dit volgens de Ecologische Autoriteit zeker tot 2030 zo blijven, waardoor het risico op verdere verslechtering zeer hoog is.

Cirkel
Iets dat Wim van Opbergen van Werkgroep Behoud De Peel onderschrijft: “Eigenlijk zou er in een cirkel van anderhalf tot twee kilometer rond het Peelgebied nog natuur bij moeten komen om de waterstand stabiel te krijgen. Daarbij moet je ook nog eens rekening houden met de klimaatsverandering waarbij droge periodes zoals we nu hebben, steeds vaker gaan voorkomen. Dan heb je dus nog meer buffer nodig, die de tijden van droogte kan opvangen”, zegt van Opbergen.

De Ecologische Autoriteit is het eens met de provincie dat er niet alleen in de natuurgebieden zelf, maar ook daarbuiten moeten worden gekeken naar maatregelen om de natuurdoelen te halen. De organisatie signaleert dat beheerders al veel investeren in het verbeteren van de hydrologische situatie door bijvoorbeeld in de Groote Peel met het dichten van ‘lekken’, waardoor de waterstand stabieler blijft. Verder is westelijk van de Deurnsche Peel & Mariapeel het plan Leegveld gerealiseerd, waardoor er al een grotere waterbuffer is.

Aanvullende maatregelen
Naast de al getroffen maatregelen zijn er volgens de Ecologische Autoriteit meer inspanningen nodig om de natuurdoelen in ‘De Pelen’ te halen. “Aanvullende maatregelen zijn daarom hard nodig”, zegt de organisatie. Ook Van Opbergen van Behoud de Peel zegt dat de huidige projecten wel effect hebben, maar eigenlijk nog niet genoeg zijn: “Project Leegveld zorgt er in elk geval voor dat er tegendruk is zodat het water in de Peel niet wegvloeit naar de omringende drogere landbouwgebieden. Maar de waterstand in het natuurgebied is afhankelijk van hoe nat het gebied daaromheen is.”

De extra maatregelen moeten wel worden uitgevoerd op basis van de juiste informatie. De Ecologische Autoriteit ziet dat de provincies nu nog geen volledig beeld van de knelpunten in de gebieden hebben. “Een preciezer beeld van de vegetatie, de aanwezige diersoorten, de bodem en de waterkwaliteit zal helpen om effectieve maatregelen te kiezen. Intussen kunnen de provincies al aan de slag met maatregelen waarvan zeker is dat ze goed en noodzakelijk zijn, zoals het verhogen van de dynamiek, het verbeteren van de grondwaterstanden en het terugdringen van stikstof door bronaanpak”, aldus de Ecologische Autoriteit.

80 hectare extra
Wim van Opbergen van de natuurbeschermingsorganisatie denkt dat er vooral verder om de natuur van de Peel heen nog veel moet gebeuren en meer dan alleen de 180 hectare nieuwe natuur van Project Leegveld: “Ik schat dat er eigenlijk nog wel 80 hectare extra nodig is om de waterstand niet alleen hoog maar vooral ook stabiel te houden. In de winter zie je nu dat de werkzaamheden van het project afdoende zijn, maar in de zomer wordt het toch weer te droog in het omringende gebied met alle gevolgen van dien voor de Peel.”

De Deurnsche Peel & Mariapeel vormt samen met de Groote Peel het restant van een ooit uitgestrekt oer-landschap van levend hoogveen. Deze Peelhoogvenen werden in het verleden grotendeels afgegraven tot op de zandondergrond. Het is een beschermd Natura 2000-gebied vanwege de droge heiden, actieve hoogvenen, herstellende hoogvenen en diverse vissen, broed- en niet-broedvogels.

Foto’s: Staatsbosbeheer/DeurneWiki/DMG