Naast de moord op haar man, Jan van Mullekom, krijgt Simone* uit Helenaveen nu nog een andere klap te verwerken: oplopende rekeningen. Ze kampt inmiddels met flinke schulden vanwege onvoorziene kosten. Omdat er politieonderzoek plaatsvindt mag ze niet in haar woning, maar moet de weduwe wel opdraaien voor alle vaste lasten. Onderzoek toont aan dat ze niet de enige is.
Uit een inventarisatie onder veertig casemanagers van Slachtofferhulp blijkt dat slachtoffers en nabestaanden structureel opdraaien voor gevolgkosten. In dit geval gaat het dan om zware zaken zoals moord en doodslag en ernstig (seksueel) geweld. De casemanagers ondersteunden en begeleidden in 2024 zo’n 4.000 cliënten die met flinke kosten te maken krijgen. De weduwe van Jan van Mullekom is daar één van.
Simone zit nog volop in de rouwverwerking als de eerste rekeningen na een paar weken op de mat ploffen: “Mijn hoofd zat vol en de realiteit dat mijn partner er niet meer was, moest nog indalen. Die rekeningen kwamen dan ook heel hard binnen, omdat het erop leek dat allerlei instanties uit waren op het geld van Jan. ‘Heel erg dat uw man dood is en we leven met u mee. Nu graag betalen’. Dat is een harde boodschap.”
Duizenden euro’s
De kosten waarmee Simone te maken heeft, liegen er niet om: “Die lopen op tot in de duizenden euro’s. Als Jan nog had geleefd, hadden we een hoop kosten niet gemaakt. Hij had bijvoorbeeld geen testament opgesteld.”
Daar was Van Mullekom nog niet aan toegekomen. “Ineens krijg je met een notaris te maken en moeten er allerlei zaken uitgezocht worden. Had Jan schulden of kinderen uit een eerdere relatie bijvoorbeeld. Dat kost een hoop geld waar ik voor moest opdraaien”, stelt Simone.
Muur van onbegrip
Daarnaast kreeg ze ook met andere kosten te maken. “De vaste lasten draaiden gewoon door, terwijl ik mijn huis niet in kon omdat daar politieonderzoek plaatsvond. Toch moesten verzekeringen, het water en de energierekening betaald worden. Dat kwam koud op mijn dak vallen. Ik dacht dat de overheid die kosten op zich zou nemen omdat zij het onderzoek initieerden, maar dat is dus niet zo. Het slachtoffer – in dit geval ik – draait op voor die rekeningen en dat vind ik onbegrijpelijk.”
Toen ze naar instanties belde, stuitte ze naar eigen zeggen vaak op een muur van onbegrip en irritatie. “Er moet gewoon betaald worden, want dat zijn de regels. Dat is keihard. Enige vorm van menselijkheid lijkt dan zoek”, verzucht ze.
Eenvoudig te tackelen
Simone schakelde Slachtofferhulp in: “Zij hebben me ontzettend goed geholpen op emotioneel vlak en verwijzen me ook door naar instanties die kunnen helpen. Het punt is dat zij te maken hebben met grenzen op het vlak van hulpverlening en op een gegeven moment niets meer kunnen doen. Zij zijn niet verantwoordelijk voor de invulling van de wet. Het is een taak van de politiek om te kijken wat er gedaan kan worden om slachtoffers te helpen. De verzekeraars zijn nu aan zet.”
Slachtofferhulp schat dat er ongeveer 4.000 mensen net als Simone met gevolgkosten te maken krijgen. De hoogte van de bedragen verschilt, maar feit blijft dat slachtoffers van geweldsmisdrijven met hoge kosten achterblijven die buiten hun schuld zijn ontstaan. De weduwe denkt dat deze problematiek vrij eenvoudig te tackelen is: “Als alle vaste lasten direct bevroren waren geweest toen het politieonderzoek startte, had me dat een hoop ellende bespaard. Nederland is een verzorgingsstaat, maar dat zou je niet zeggen in dit geval. Ik voel me in de steek gelaten.”
Reserves op
Het schadefonds keert slechts een deel uit, omdat het met een plafond te maken heeft. “Mijn reserves zijn op. Emotioneel, maar ook financieel. Ik moet alle kosten uit eigen zak voorschieten en het is afwachten hoeveel ik terugkrijg van verzekeringen en instanties. Ik heb geen geld meer. Inmiddels heb ik schulden. Het zure van de situatie is dat de erfenis van mijn kinderen bij mijn inkomsten worden meegerekend. Ik beheer het voor hen. Dat is hun geld waarover ik niet beschik”, legt de weduwe uit.
Simone en Slachtofferhulp hopen dat de politiek zich over deze zaak buigt en een wetswijziging in gang zet. Een beetje meer medemenselijkheid vanuit instanties zou alvast een mooie eerst stap naar verbetering zijn, stelt Simone: “Gelukkig zijn er wel organisaties die met je meedenken. Een tijd geleden reed ik schade met mijn auto. Ik bofte met de medewerkster aan de andere kant van de lijn.”
Keihard aan de kant gezet
Normaal gesproken, is de schadeafhandeling maar een formaliteit. “Voor mij was het de druppel”, vertelt Simone. “Ik kon het niet meer opbrengen om een schadeformulier tijdig in te vullen. In gesprek met de verzekeraar kon ik alleen maar huilen. Toen ze mijn verhaal aanhoorde, verlengde ze de indientermijn. Later ontving ik een kaartje en een pakje met thee. Als steuntje in de rug. Dat raakte me.”
De weduwe doet een oproep voor meer medemenselijkheid. “Mensen zijn geen nummertje. Ik hoop dat gemeenten en de overheid zich meer gaan verplaatsen in burgers. Uiteraard zijn er kaders nodig, maar je moet het niet al te zwart-wit zien. De Toeslagenaffaire is een goed voorbeeld van hoe je in de mist kunt gaan door klakkeloos regels op te volgen zonder naar mensen te kijken. Slachtoffers worden keihard aan de kant gezet. Mijn situatie is daar ook een goed voorbeeld van.”
Ondanks haar nare ervaringen, blijft Simone optimistisch: “Ik ben ervan overtuigd dat er een positieve verandering kan komen. Je hebt de juiste mensen nodig die het verschil willen maken. Die mensen zijn er en daar houd ik me aan vast.”
Lees ook: Nieuwsdossier – Moord op Jan van Mullekom
* Echte naam bekend bij de redactie.
Foto: Walter van Bussel
