Heemkunderking H.N. Ouwerling houdt woensdag 17 januari een lezing in Sociaal Cultureel Centrum Den Draai over de grote groep boeren uit Deurne en omgeving, die in de jaren na de Tweede Wereldoorlog emigreerde naar Nieuw Zeeland.
Jan Casper van Beek vertelt over de correspondentie tussen de vertrokken boeren en zijn grootvader. Dat was naamgenoot Jan Casper van Beek, die van 1917 tot 1939 burgemeester was van de gemeente Deurne en Liessel en veel boeren hielp bij het vertrek naar een beter leven. Door middel van het sturen van brieven bleef hij in contact met de emigranten nadat ze waren aangekomen in Nieuw Zeeland.
Deurnese geschiedenis
Veel van het materiaal van de communicatie tussen de boeren en Van Beek is bewaard gebleven. “Correspondentie die zo waarschijnlijk onbedoeld tot prachtig bronnenmateriaal is geworden voor een klein stukje echt Deurnese geschiedenis’, zeggen de leden van de heemkundekring.
Na de bevrijding in 1945 heerste er een opgelaten stemming in ons land omdat er een einde was gekomen aan vijf jaar oorlog, maar de vreugde over de bevrijding maakte bij veel Nederlanders al snel plaats voor zorgen over hun bestaanszekerheid. Dat gold ook voor veel boeren in de Peel.
Emigratiegolf
Er was angst dat er op termijn te weinig armslag zou zijn om nog effectief te kunnen boeren in onze regio. Nederland werd met 10 miljoen inwoners destijds als ‘druk’ ervaren en er bestond angst voor overbevolking. Daarbij dreigden nieuwe oorlogen door het conflict in Nederlands Indië en de koude oorlog. Ook was de werkloosheid hoog, heerste er grote woningnood en bestond er wijdverbreide armoede.
Die situatie zorgde samen met persoonlijke argumenten voor een emigratiegolf na de oorlog. Uit een NIPO-enquête van 1948 bleek dat 32 procent van de bevolking serieus overwoog te emigreren. De Nederlandse overheid voerde daarom een actief bevolkingsbeleid: Nederlanders mochten ergens anders hun geluk gaan zoeken.
Emigrerende boeren
De Deurnese oud-burgemeester Jan Casper van Beek raakte bij toeval betrokken bij de emigratiestroom van veel boeren uit de Peel. Zijn correspondentie met emigrerende boeren en contactpersonen in Nieuw Zeeland geeft een gedetailleerd beeld van wat mensen in de na-oorlogse tijd bezighield, waar ze van droomden, hoe hun reis verliep en hoe hun leven ver weg beviel.
De kleinzoon van oud-burgemeester Van Beek reconstrueert aan de hand van deze correspondentie een cruciale tijd voor veel boeren uit Deurne en omgeving. De lezing ‘Vaarwel Nederland’ vindt plaats op woensdag 17 januari om 20.00 uur in Sociaal Cultureel Centrum Den Draai aan de Blasiusstraat 2 in Deurne-Zeilberg. De entree voor heemkundekringleden is gratis, voor niet-leden is bedraagt die 3 euro.
Foto: Heemkundekring H.N. Ouwerling
