Persfotograaf René Manders uit Deurne zit veertig jaar in het vak en exposeert van 26 augustus tot en met 29 september in de Cacaofabriek in Helmond. In de overzichtstentoonstelling ‘Het Moment’ zijn fotoverhalen van zijn hand te zien. Elke foto vertelt een verhaal over een gebeurtenis die veel impact had in de regio. De Deurnese fotograaf stelt dat zijn beroep de laatste jaren alleen maar relevanter is geworden: “Wat voor mijn lens komt, is ongefilterd.”
Het viel volgens Manders nog niet mee om uit een periode van veertig jaar het beste materiaal voor een tentoonstelling te selecteren. Daarnaast ontstond de vraag wat je onder de ‘beste foto’s’ moet scharen. “Dat was inderdaad een behoorlijk lastige klus”, beaamt Manders. “Het was voor mij erg belangrijk dat alle foto’s die in de tentoonstelling te zien zijn nog steeds actueel zijn. Sommige momenten blijven in je geheugen gegrift staan en vertellen een bepaald verhaal. Juist zulke foto’s kregen een plekje in de expositie”.
Foto’s die nog steeds op het netvlies van Manders gebrand staan, zijn op de tentoonstelling te zien. “De staking bij de DAF in Eindhoven in de jaren 90 staat mij nog bij. Ook de reorganisatie bij Philips waarbij veel mensen hun baan verloren maakt nog steeds indruk. Als ik mijn foto’s terugzie, voel ik weer de impact die deze gebeurtenis had op de regio. De wanhoop, pijn en machteloosheid van die mensen komt dan weer naar boven”, stelt Manders.
Geen eenduidig antwoord
Op de vraag waar een goede foto aan moet voldoen, heeft Manders geen eenduidig antwoord. “Dat hangt van het doel af. Een vakantiefoto is al geslaagd als je de locatie mooi in beeld hebt gebracht. Een sterke persfoto moet een verhaal vertellen. Om impact te maken, moet je weten wat je wilt overdragen op de lezers. Een speelse indeling helpt daarbij. Ook diepte aanbrengen helpt bij het overbrengen van je verhaal. Zo ontstaat een krachtig beeld.”
Veertig jaar is een hele poos. Ook op het vlak van de persfotografie heeft de tijd niet stilgestaan. “Dit vak staat nooit stil en is constant in beweging. De opkomst van A.I. (Artificial Intelligence. red) is nu bijvoorbeeld actueel. Van de ene kant helpt deze kunstmatige intelligentie bij het zo voordelig mogelijk naar voren brengen van je onderwerp, terwijl er ook nadelen aan kleven. Hoe realistisch is een foto nog als een computerprogramma de beelden drastisch heeft bewerkt?”
Relevanter dan ooit
De komst van digitale fotografie heeft de donkere kamer overbodig gemaakt. Smartphones hebben ervoor gezorgd dat iedereen altijd en overal foto’s kan maken en dankzij social media verspreidt het nieuws zich razendsnel. Hoe relevant is het vak van persfotograaf nog?
Manders stelt dat zijn werk relevanter is dan ooit: “Een krachtig beeld trekt de lezer een verhaal in.” Een goede persfoto is echter meer dan een fraai plaatje. Mijn werk moet de tekst van een journalist versterken en aanvullen. Wat voor mijn lens komt, zijn ongefilterde gebeurtenissen. Natuurlijk bewerk ik de foto’s wel om de kleuren wat beter naar voren te brengen, maar wat je ziet is echt. Het juiste moment vastleggen op een manier die een geschreven verhaal versterkt: dat is mijn missie.”
Thuisbasis
Gedurende zijn loopbaan heeft Manders verschillende genres uitgeoefend. “Ik heb me in verschillende disciplines bekwaamd, zoals portret- en sportfotografie. Mijn voorkeur gaat uit naar portretfotografie, omdat je via een gezicht al een verhaal kunt overbrengen. Zo heb ik een keer een gedwongen afscheid van een burgemeester vastgelegd. Die man kon zijn functie wegens zijn ziekte niet meer uitoefenen en dat deed hem pijn. Die emotie en de tekenen van de ziekte zijn duidelijk zichtbaar op de foto”.
Het werk van Manders is vanaf komende maandag te zien in de Cacaofabriek. Voor de Deurnenaar de perfecte locatie voor de expositie: “In opdracht van het Eindhovens Dagblad maakte ik veel foto’s en kwam in mijn rol als fotoverslaggever vaak in Helmond. Deze stad voelt een beetje als mijn thuisbasis. De Cacaofabriek benaderde me voor deze tentoonstelling en was erg enthousiast over mijn werk. Ik vind het een mooie plek om mijn werk te exposeren”.
Geen eindstation
Voor een bescheiden persoon als Manders is het heel wat om nu op de voorgrond te staan met een eigen expositie. Even wennen, maar hij is er erg blij mee: “Het is vlijend dat er een tentoonstelling komt over mijn werk. Het is niet iets wat je elke dag meemaakt. Spannend. In het begin vond ik het idee nog een beetje ongemakkelijk, maar nu ben ik er heel trots op. De eerste reacties zijn ook heel positief en ik merk dat er in de regio heel goed op wordt gereageerd.”
In de muziekwereld betekent een overzicht in de vorm van een ‘Best of’-compilatie vaak het einde van een carrière. Nog een laatste tijd voor een terugblik en dan is het klaar. Zo ziet de fotograaf dat niet. “Volgende week word ik 65 jaar en daarna mag ik nog twee jaar aan de slag voordat ik met pensioen kan. Ik vind mijn werk nog veel te leuk, dus stoppen zit er zeker nog niet in. Deze tentoonstelling is dan ook zeker geen eindstation”, besluit hij.
De expositie wordt zondagmiddag 25 augustus officieel geopend en is voor publiek te zien van maandag 26 augustus tot en met zondag 29 september in De Cacaofabriek Expo in Helmond. De tentoonstelling ‘Het Moment’ is dagelijks toegankelijk van 13.00 tot 17.00 uur en de entree is gratis.
Foto’s: René Manders
