Bij ORO-locatie Smalle Haven in Deurne is het aanstaande vrijdag tijd voor een groot feest. Dan wordt gevierd dat het gezinsvervangend tehuis voor mensen met een verstandelijke beperking 50 jaar bestaat. Hierbij worden de bewoners na een rondrit in een cabrio-bus ontvangen op een rode loper bij het gebouw aan de Beerse. Tijdens de feestelijkheden vindt ook de jubileumeditie plaats van de eigen talentenwedstrijd ‘Smalle Haven’s Got Talent’.
Een halve eeuw geleden opende de toenmalige Deurnese burgemeester Hoebens de Smalle Haven. Zuster Mechtild was er de baas en er woonden 25 ‘pupillen’. Door de jaren heen hebben er de nodige verbouwingen plaatsgevonden en is de organisatie inmiddels een complete nieuwbouw verder.
Veel veranderd
De mensen zijn veranderd, de zorg is veranderd en de Smalle Haven is veranderd. Alleen het anker en de grote acacia in de tuin zijn nog overblijfselen van de eerste jaren. Maar één ding is in het moderne en kleurrijke gebouw volgens zowel de bewoners als medewerkers nog steeds hetzelfde als vroeger: de cliënt; de mens staat centraal.
Bewoners Frans Zijlmans en Silvia Maas wonen al zo’n dertig jaar op deze plek. Hoewel ze zich niet alles meer kunnen herinneren, zijn er bepaalde dingen die ze nooit meer vergeten. “Als het regende dan wisten we wel waar we de pannen en de emmers neer moesten zetten”, zegt Frans. “Het dak was zo lek als een mandje.”
Roken
Ook Brigitte Willems en Patricia Meeuwsen weten dat nog. Beide dames werkten toen bij de huishoudelijke van de Smalle Haven en doen dat ook vandaag de dag nog steeds. Patricia heeft met haar 35 jaar de langste staat van dienst. “Ja, er is veel veranderd”, zegt ze. “Het roken bijvoorbeeld. Er werd overal gerookt. Dat kun je je nou niet meer voorstellen.”
Als ze over het eerste gebouw praten, doen ze dat met een warme ondertoon. Het gaat over de hobbykamer met flipperkast, de huiskamer waar Silvia vaak op een grappige manier ruzie had met Henk en het gaat over Willy, de kok: “Als het eten klaar was luidde hij de klok. Die was te horen in de huiskamers. Dan konden we het eten komen halen.”
Nadat er in 1994 een verbouwing plaatsvond, bleek eigenlijk al snel dat het gebouw niet meer voldeed aan bepaalde nieuwe eisen. Toch duurde het nog een hele tijd voor de nieuwbouw daadwerkelijk werd opgeleverd.
‘Al die trappen’
Ook de bouw zelf verliep niet helemaal vlekkeloos. “In die tijd woonden de cliënten tijdelijk in de oude verpleegsterflat bij het ziekenhuis”, weten zorgcoördinatoren Tineke van Mullekom en Marion van den Boomen-Aarts nog. “Dat was met al die trappen”, herinnert Frans zich. “We zouden daar eigenlijk een jaar zitten, maar omdat de aannemer tussentijds failliet ging, duurde het twee jaar”, zegt Tineke.
De opening van het nieuwe gebouw vond plaats in het voorjaar van 2010. Voor de bewoners was het wel even wennen, zegt Marion: “Eerst woonden ze in een groep. Ze hadden een kleine slaapkamer, maar ze leefden eigenlijk samen. Hier hebben ze allemaal een eigen appartement met eigen sanitair. Dit is een stuk zelfstandiger. Ze hadden dat eigenlijk al een beetje geoefend in de verpleegstersflat, maar niet iedereen kon dat aan.”
Meer eigen regie
Marion en Tineke hebben het leven in de Smalle Haven in de afgelopen jaren flink zien veranderen. “Voorheen dachten wij voor de bewoner, nu hebben de bewoners meer eigen regie”, legt Tineke uit. “In de eerste jaren wilde je als begeleiders alles onder controle hebben. Dat is niet meer. De bewoners maken veel meer zelf hun keuzes.” Dat betekent volgens Tineke ook dat ze zo nu en dan spreekwoordelijk hun neus stoten: “Vroeger kwamen we meteen in actie als we dachten dat iets niet kon. Nu geven we, op een verantwoorde manier natuurlijk, veel meer ruimte.”
Ook de rol van ouders is veranderd, merkt Marion: “Broers, zussen, vrijwilligers. We doen het niet meer alleen, maar zorgen samen. Technologie wordt ook steeds belangrijker en als personeel gaan we steeds wijkgerichter werken. Er is al veel veranderd, maar die verandering zal niet stoppen.”
Zoenen in het poetshok
Ook de manier waarop er met bepaalde gebeurtenissen wordt omgegaan, is niet meer zoals vroeger. “Ik weet nog dat we ooit twee bewoners hadden betrapt. Die stonden te zoenen in het poetshok. Daar werd een duchtig woordje over gesproken. Mét meneer pastoor erbij. Ofwel: het is maar goed dat er altijd zaken veranderen en met de tijd meegaan, besluit Tineke.
De jubileumfeestelijkheden van de Smalle Haven beginnen komende vrijdag om 13.45 uur en duren tot 17.30 uur. Mensen die willen komen kijken naar de aankomst van de bewoners en hen willen verwelkomen, kunnen van 13.45 uur terecht bij het tehuis aan de Beerse 68 in Deurne.
Foto’s: ORO/Smalle Haven/Peter Aarts/DeurneWiki
