De uitstoot van stikstof moet volgens het kabinet in de komende jaren flink verminderd worden. In sommige gebieden zoals in De Peel moet de uitstoot met 70 tot 80 procent worden teruggedrongen. Eén van de opties is het op grote schaal uitkopen van boeren maar bepaalde experts zeggen dat dit weggegooid geld is.
De Universiteit Leiden die gefinancierd wordt door het ministerie van LNV, bracht vorig jaar rond deze tijd een advies uit dat volgens de NRC het meest opvalt. Hierbij wordt de aanpak van het stikstofvraagstuk geconcentreerd op een klein aantal gebieden in Noord-Brabant waaronder De Peel en verder de Gelderse Vallei, het Groene Hart in de Randstad en op de zandgronden in Gelderland, Overijssel en Drenthe.
Uitkoop boeren
De Leidse Universiteit stelt dat deze plaatsen samen verantwoordelijk zijn voor de helft van de totale stikstofuitstoot in de landbouw en dat uitkoop van agrarische ondernemers een mogelijke oplossing is. Maar of het zinvol is om de vijfentwintig miljard voor het vlot trekken van de stikstofproblematiek op die manier te besteden, daarover verschillen de meningen.
Verduurzaming
In de nieuwste editie van het Tijdschrift Milieu dat zaterdag 4 juni verscheen, stellen voormalig themacoördinator verzuring bij het ministerie van milieu, Johan Sliggers en ‘stikstofprofessor’ Jan Willem Erisman dat het uitkopen van boeren het volgende dure ‘geitenpaadje’ is om door te gaan met wat we al deden. Beide deskundigen vinden dat er moet worden geconcentreerd op de verduurzaming van de landbouw.
‘Niet op één hoop gooien’
Zij geven aan dat de ene vorm van stikstof (stikstofoxiden, NOx) de andere (ammoniak, NH3) niet is. “Je moet ze dus niet op één hoop gooien”, zeggen Sliggers en Erisman tegenover de NRC. “NOx komt van het verkeer, de landbouw, energiecentrales en de industrie. Sectoren die al veel hebben gedaan. Ammoniak is vooral afkomstig uit de intensieve veeteelt. Ook boeren hebben al veel verminderd, maar de bijdrage aan de overbelasting van de natuur is te hoog.”
Minder koeien
De oplossing zit hem volgens de experts in minder beesten, en vooral minder koeien. Zij stellen voor om bijvoorbeeld een belasting te heffen als een boer per hectare meer dieren houdt dan ecologisch verantwoord is. De opbrengsten daarvan moeten volgens hen dan worden besteed aan de omschakeling naar duurzame landbouw
Provincies
Hoe de provincies de uitstoot terugdringen, mogen ze zelf bepalen. In de strategie van het ministerie van LNV staat niet hoe de doelen bereikt moeten worden. Tot juli 2023 hebben ze de tijd om een plan te ontwikkelen. Als dit wordt goedgekeurd, stelt het Rijk daarvoor geld beschikbaar.
Kwetsbare natuur
Aanleiding voor de versterkte aanpak van stikstofuitstoot is de uitspraak van de Raad van State in 2019 waarin is bepaald dat de hoeveelheid stikstof in de Nederlandse lucht en bodem hard omlaag moet. Voor heel Nederland ligt het gemiddelde op een reductie van 40 procent maar bijvoorbeeld in De Peel waar veel varkenshouderijen zitten en kwetsbare natuur vlakbij ligt, moet de uitstoot met 70 tot 80 procent worden teruggebracht. Bepaalde andere provincies hoeven juist minder te reduceren zoals Friesland en Groningen. Daar hoeven veel gebieden maar tot 20 procent te verminderen.
