Inwoners van Deurne leven korter door de slechte luchtkwaliteit in onze regio. De gemeente wil daarom verschillende maatregelen nemen die daar verandering in moeten brengen. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat de levensduurverkorting door de luchtkwaliteit in Deurne in 2016 gemiddeld 8,6 maanden bedroeg.
Nationaal beleid moet ervoor gaan zorgen dat de kortere levensduur van Deurnenaren in 2030 gemiddeld nog maar 4,7 maanden bedraagt. Het streven van gemeente Deurne is om dit met extra maatregelen zoals vanuit het Schone Lucht Akkoord met nog eens gemiddeld 4,5 maanden verder terug te brengen.
Subsidieregelingen
De gemeenteraad heeft voor de begroting van 2023 akkoord gegeven om 150.000 euro beschikbaar te stellen voor de uitvoering van de maatregelen, waarbij ook wordt ingezet op subsidieregelingen vanuit het rijk, waarbij aanspraak gemaakt kan worden op cofinanciering.
Dat het in Deurne niet goed is gesteld met de luchtkwaliteit blijkt onder meer uit de hoeveelheid fijnstof in de lucht. In de maand juli was die in onze gemeente gemiddeld twee keer zoveel dan wat de Wereldgezondheidsorganisatie als grens ziet, dit is 5 microgram per kuub. Je ruikt fijnstof niet, maar het kan je gezondheid wel negatief beïnvloeden. Cijfers van onderzoeksbureau Caeli lieten vorig jaar op basis van satelliet-data zien dat daarnaast de concentraties stikstof (NO₂) en ammoniak (NH₃) in onze gemeente erg hoog zijn. Wat betreft ammoniak bleek Deurne zelfs de hoogste concentratie te hebben van heel Nederland.
Niet gezond
Ook de online luchtkwaliteit-check van het Longfonds valt niet voordelig uit met een score van 3,8; dit staat gelijk aan een matige luchtkwaliteit. “De lucht bij jou is nu niet gezond”, is het oordeel van het Longfonds over de situatie in Deurne. De organisatie legt uit dat gezonde lucht van levensbelang is: “ledere vier seconden haal je adem, meer dan 20.000 keer per dag. Voor je longen is het belangrijk dat je gezonde lucht inademt. Helaas is de lucht in Nederland op veel plekken ongezond. En dat veroorzaakt ernstige longziekten zoals astma, COPD en longkanker.”
Vooral kinderen worden daar volgens het Longfonds vaak het slachtoffer van: “Jaarlijks krijgen bijna 6.000 kinderen de diagnose astma door ongezonde lucht. Dat begint al in de baarmoeder. De gezondheidsschade die in de eerste levensjaren ontstaat, heeft een grote invloed op de rest van je leven. Gezonde lucht is dus van jongs af aan van levensbelang.”
Vervuilende bronnen
De bronnen die invloed hebben op de luchtkwaliteit zijn volgens de gemeente heel divers, net als de mogelijke gezondheidswinst. Het gaat onder meer om de vermindering van uitstoot van fijnstof en stikstofdioxide door wegverkeer, mobiele werktuigen, landbouw, scheepvaart, industrie en huishoudens.
Om dit voor elkaar te krijgen, neemt Deurne deel aan het Schone Lucht Akkoord door middel van het uitvoeringsprogramma ‘Schone(re) lucht in Deurne’. Hierbij hebben overheden onderling afgesproken dat met doel is om in 2030 gezondheidswinst van 50 procent te halen door schonere lucht ten opzichte van 2016.
Lokaal niveau
Omdat het ook gaat om zaken waar de gemeente zelf invloed op heeft, berekent het RIVM periodiek de effecten van de maatregelen en heeft het een gezondheidsindicator ontwikkeld, waarmee je op lokaal niveau inzicht krijgt in de voortgang. Met het Schone Lucht Akkoord hoopt de rijksoverheid in 2030 op de meeste plekken in Nederland te voldoen aan de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie.
De aanpak van luchtkwaliteit richt zich vooral op de gezondheid en het welzijn van de burgers en bezoekers. Maar het werkt volgens de gemeente ook door op de natuur: “De stikstofproblematiek heeft landelijk een grote impact op bouwprojecten, infrastructurele ontwikkelingen en ontwikkelingen in met name de landbouwsector. Door emissies terug te dringen in het kader van luchtkwaliteitsverbetering, kan dit ook een bijdrage leveren aan het verminderen van de stikstofdeken en daarmee de belasting op de natuur.” Daarnaast draagt het terugdringen van de stikstof in veel gevallen ook bij aan een reductie aan fijnstof en/of stikstofoxiden.
Landbouw
“In plattelandsgemeenten zoals Deurne is er een duidelijk verband tussen de landbouwtransitie en de opgave voor luchtkwaliteit. De landbouwtransitie zorgt enerzijds voor een extensivering van de landbouw en een innovatie anderzijds. Bij innovatie gaat het onder andere om beperken van emissies”, zegt de gemeente.
De aanpak van de overbelaste situaties wat betreft geur, fijnstof en endotoxine in het Deurnese buitengebied, is een ontwikkeling die ook moet gaan bijdragen aan schonere lucht. De gemeente legt uit: “Het terugdringen van geur vanuit de veehouderij zal indirect ook bijdragen aan het terugdringen van bijvoorbeeld fijnstof. Dit omdat de maatregelen die met name bij dragen aan een geurreductie ook bijdragen aan een reductie van fijnstof, en andersom.”
Energieneutraal
Ook andere ontwikkelingen dragen indirect bij aan de gezondere lucht in Deurne, zoals de ambitie van de gemeente dat zij in 2050 energieneutraal wil zijn. “Bij het terugdringen van CO2 en het gebruik van fossiele brandstoffen, zullen indirect ook stikstofdioxiden en fijnstof teruggedrongen worden”, zegt de gemeente. Ook het gemeentelijk Verkeers- en vervoersplan is gericht op ontmoediging van vervuilende vormen van vervoer, waardoor de verwachting van de gemeente is dat dit een positieve bijdrage zal leveren aan de luchtkwaliteit.
Naast de vaste maatregelen die met het Schone Lucht Akkoord moeten worden uitgevoerd in de thema’s; mobiliteit, werktuigen, industrie, houtstook, en landbouw, wil de gemeente een aantal aanvullende maatregelen uitvoeren die ook bijdragen aan schonere lucht in Deurne. De gemeente wil hierbij onder meer een snelfietsroute tussen Deurne en Helmond aanleggen om het fietsgebruik te stimuleren. Hier zijn de voorbereidingen al bezig. Daarnaast is de gemeente bezig met een laadpalenvisie, waarmee het gebruik van elektrische voertuigen wordt gefaciliteerd.
Combi-luchtwassers
In de landbouwsector wil Deurne in samenwerking met de provincie Noord-Brabant inzetten op een aantal pilots met combi-luchtwassers, de aanpak van de Crisis- en herstelwet en de realisatie van een ontwikkeltuin veehouderij en gezondheid. Hierin moeten volgens de gemeente beleving, bedrijfsvoering en werking van emissie-reducerende maatregelen centraal staan.
Ook de afschakeling van het gas moet in Deurne gaan bijdragen aan schonere lucht. “Tussen nu en 2050 vervangen we het aardgas door duurzame warmte, wijk voor wijk. Samen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke partners zoeken we de beste oplossingen voor een duurzame gebouwde omgeving in Deurne, waar onze en volgende generaties in Deurne een prettige en leefbare toekomst hebben”, aldus de gemeente. Tot slot is er nog het project de Groene Zone isoleren. Dit heeft als doel het verduurzamen van particuliere woningen, waardoor er energie wordt gespaard en de uitstoot wordt bespaard.
Foto: Pexels/Zembla/Schone Lucht Akkoord/Caeli
