Het verhaal over de vondst van de Gouden Peelhelm door de Meijelse turfsteker Gabriël (Gebbel) Smolenaers klopt volgens Peter Janssen uit Hegelsom niet helemaal. Samen met Huub Kluijtmans uit Grashoek biedt Janssen op woensdag 27 september aan Jasper de Bruin een petitie aan; hij is Romeins conservator van het Rijksmuseum voor Oudheden (RMO) in Leiden.
Daarmee willen de twee bereiken dat de aandacht niet alleen naar Gebbel Smolenaars gaat als vinder van de Peelhelm, maar dat er ook meer rekening gehouden wordt met de andere turfstekers, waaronder de grootvader van Peter Janssen.
’t Zinkske
De Romeinse helm staat in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden tentoongesteld en werd op 17 juni 1910 in de Peel gevonden ter hoogte van de huidige Centurioweg op ’t Zinkske bij Helenaveen. Het is één van de belangrijkste archeologische vondsten in de gemeente Deurne.
Volgens de 88-jarige Janssen verdient zijn opa Peer Janssen, ook bekend als Loeves Pier, veel meer erkenning voor de vondst van de helm van Deurne. Op de bewuste dag, 17 juni 1910 waren volgens Peter Janssen werknemers van de turfstrooiselmaatschappij Steegh & Esser bezig met turf steken op ‘t Zinkske in Helenaveen, waaronder zijn grootvader en Gebbel Smolenaars. Die laatste stuitte zoals in de andere geschiedenisverhalen op een hard voorwerp, maar volgens Janssen besteedde Smolenaars in eerste instantie er niet veel aandacht aan, denkende dat het een oude ketel was.
‘Keizer van Helenaveen’
Zijn opa zou wel nieuwsgierig zijn geweest en de helm hebben uitgegraven. Bij het afspoelen en schoonmaken van het ontdekte object, is Smolenaars met de grootvader van Janssen meegelopen. Die zou de Peelhelm hebben opgezet en hebben geroepen: ‘Hier staat de keizer van Helenaveen.’ Janssen denkt dat Gebbel Smolenaars de helm mee naar huis heeft genomen omdat hij wel kon lezen en schrijven en zijn opa analfabeet was.
Dat Janssen zo stellig is over de gebeurtenissen, heeft te maken met de verhalen die zijn grootvader vaak vertelde en dat hij vaak veel verdriet had omdat het vindersloon niet eerlijk werd verdeeld tussen hem en Smolenaars die er uiteindelijk 1200 gulden voor ontvangt. Omdat de Gouden Helm is gevonden tijdens Gebbels werk voor Steegh & Esser, wil het bedrijf ook een aandeel en krijgt het 800 gulden. Zelfs de gemeente Deurne vindt dat het recht heeft op een vergoeding omdat de helm zou zijn gevonden op de grens van het grauwveen dat van Steegh & Esser was en het zwartveen dat bezit was van de gemeente. Daarom kreeg Deurne 1000 gulden.
Eerherstel
Met de betalingen werd de Gouden Helm eigendom van het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden. De plek waar Janssen eind volgende maand de petitie voor eerherstel van zijn grootvader wil aanbieden. Voor de Limburger is het belangrijk dat dit recht wordt gezet omdat hij zijn opa ooit beloofd heeft dat dit misverstand wordt opgelost.
Foto: Cliotravel
