Meer dan de helft van de Brabanders is zich bewust van de impact van het veranderende klimaat op hun woonomgeving. Vier op de tien inwoners van de provincie zijn zelfs bezorgd over de gevolgen van extreem weer. Dat blijkt uit onderzoek van het Pon & Telos, in opdracht van waterschap Aa en Maas.
Met de enquête wil het waterschap in beeld brengen hoe inwoners denken over water, zowel thuis als in hun omgeving. Ruim duizend Brabanders zijn hiervoor bevraagd. Een deel daarvan geeft aan dat ze merken dat het vaker en harder regent, wat leidt tot wateroverlast. Water staat hoog en kan niet weg, waardoor bijvoorbeeld kelders onderlopen, plassen in tuinen ontstaan en fietspaden overstromen. Ook noemen Brabanders droge en warme zomers als voorbeeld. Een kleine 30 procent is bezorgd om verdroging van de natuur.
Zorgen bij jongeren
Opmerkelijk is dat vooral ouderen zeggen goed op de hoogte te zijn van de gevolgen van klimaatverandering, terwijl zorgen vooral leven onder de jongere generatie(s). Brabanders tussen de 30 en 45 jaar stellen vaker dat ze de aandacht voor klimaatverandering overdreven vinden. De onderzoekers zien verder geen verschillen tussen inwoners van stedelijke en landelijke gebieden.
Om goed voorbereid te zijn op periodes van overvloedige regen, droogte en weersextremen zoals piekbuien en hittegolven, investeren waterschappen en de provincie de komende jaren honderden miljoenen euro’s. Zo worden alle dijken aan de Maas verstevigd en moeten er extra waterbergingsgebieden komen.
Balanceer-act
“We moeten ons wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Prognoses voor 2050 zien we nu al werkelijkheid worden. De extremen worden extremer en onvoorspelbaarder”, zegt dijkgraaf Mario Jacobs van Aa en Maas. “Zo hebben we na meerdere droge jaren momenteel juist te maken met een zeer natte periode.” Vanaf juli vorig jaar is er in het werkgebied van Aa en Maas 540 millimeter meer neerslag gevallen dan normaal. Dat staat gelijk aan 54 volle emmers op iedere vierkante meter extra. Mei 2024 is bovendien de natste meimaand ooit gemeten.
“Mensen, trek die tegels nou eens uit je tuin en zet er groen in. Dan kan het water weg en wordt je tuin in de zomer geen bakoven.”
Extreme weersituaties vragen volgens Jacobs om een watersysteem dat kan afvoeren in tijden van veel water, maar juist kan vasthouden bij droogte: “Dat is een continue balanceer-act. Daar werken we hard aan én er is flink wat ruimte voor nodig. Dat kun je niet los zien van andere grote maatschappelijke opgaven, zoals woningbouw, energie en landbouw. Het is een gevecht om schaarse ruimte. ‘Water’ zal daarin nog meer dan voorheen een het uitgangspunt moeten zijn.” Volgens de dijkgraaf moeten niet alleen waterschappen aan de bak: “Mensen, trek die tegels nou eens uit je tuin en zet er groen in. Dan kan het water weg en wordt je tuin in de zomer geen bakoven.”
Gevaarlijke stoffen
Uit het onderzoek blijkt verder onder meer dat bijna de helft van de Brabanders zich zorgen maakt om gevaarlijke stoffen in sloten en beken. Zes op de tien inwoners van de provincie Noord-Brabant zijn van mening dat we zuiniger moeten omgaan met grondwater en ruim 80 procent vindt dat vervuiling van ons water harder aangepakt moet worden.
Ook bleek dat vier op de tien Brabanders niet weten of hun woning qua ligging een risico loopt bij een eventuele overstroming. Circa de helft is voorstander van een verplicht ‘waterlabel’, dat aangeeft hoe kwetsbaar een woning is voor mogelijke wateroverlast of overstromingen.
Op overstroomik.nl kun je zien of jouw woning of bedrijfspand kwetsbaar is bij een overstroming. De website is een initiatief van Rijkswaterstaat, de veiligheidsregio’s, de waterschappen, het Deltaprogramma en twee ministeries.
Foto: Walter van Bussel
