Na de ophef bij buurtbewoners afgelopen zomer over de mogelijke huisvesting van asielzoekers in Liessel en de Zeilberg, vond de politiek in Deurne het hoognodig om met een eigen plan te komen voor asielopvang in de gemeente. Hoe die Deurnese aanpak er uitziet, staat in het Beleidskader opvang asielzoekers, dat afgelopen donderdag in de Raadscommissie Samenleving en Bestuur is besproken.

Coen van Horen van DeurneNU denkt dat de gemeente hiermee voorop loopt omdat Deurne nu een plan heeft dat op maat gemaakt is: “We zitten hier niet voor het COA (red. Centraal Orgaan opvang asielzoekers), maar voor de inwoners van de gemeente Deurne.”

Maatschappelijk verantwoord
Het ‘Deurnese model’ moet aan de ene kant voldoende ruimte bieden aan inwoners en bedrijven om aan de vraag naar opvangplekken te kunnen voldoen. Aan de andere kant moet het kader ervoor zorgen dat de opvang op een maatschappelijke verantwoorde wijze voor de omgeving plaatsvindt.

Het beleidskader dat bestaat uit twaalf aandachtspunten, is ontstaan vanuit een motie van Transparant Deurne en OGD, die afgelopen zomer raadsbreed werd omarmd en als kernwoorden ‘humaan’ en ‘proportioneel’ heeft. Eind juni vorig jaar werd daarop een werkgroep gevormd door de voorzitters van alle zeven fracties uit de gemeenteraad, die gezamenlijk het plan hebben vormgegeven.

Water bij de wijn
Om tot afspraken te komen waar alle zeven politieke partijen het mee eens zouden zijn, hebben zij elk wel wat water bij de wijn moeten doen. Zo vindt Joan van Rixtel van Transparant Deurne dat de mensen in Liessel en Zeilberg wel erg lang hebben moeten wachten tot ze iets hoorden over de activiteiten van de werkgroep: “Voor de buitenwereld lijkt het er misschien op dat er weinig is gebeurd. Wat dat betreft is het jammer dat alles achter gesloten deuren heeft plaatsgevonden. Dat mag van ons best anders.”

Van Rixtel legt uit dat er in het plan van aanpak is gestreefd naar unanimiteit: “Logischerwijs staan er dus ook veel van onze punten niet in.” Toch wil hij daar niet te lang bij stilstaan, omdat hij blij is dat een motie van de oppositie heeft geleid tot een intensieve discussie over een gevoelig onderwerp. “Het onderwerp werd niet vermeden, voorgekookt of vooraf dichtgetimmerd. Dat alleen al, is winst. Het maakt de raad sterker”, aldus Joan van Rixtel.

Brabantse gastvrijheid
Dat raadsbrede consensus het uitgangspunt was voor het nieuwe beleidskader, benadrukt ook Eefje Nooijen van PGP Deurne. “De barmhartigheid die voor onze fractie zo van belang is, lezen we niet consistent in het stuk terug. Het leest met momenten als een ‘liever niet, tenzij’ in plaats van een ‘ja, natuurlijk en daar gaan we op deze manier voor zorgen’. Dit is het moment om de door ons bewierookte Brabantse gastvrijheid niet alleen met de mond te belijden, maar ook in de praktijk te brengen”, aldus Nooijen.

In het beleidskader dat de werkgroep heeft opgesteld is een evenredige spreiding van asielzoekers in de gemeente Deurne een belangrijk aandachtspunt. Volgens OGD-raadslid Riny van Leeuwen-Berkvens is die alleen mogelijk door een maximumpercentage, dat gekoppeld is aan het aantal inwoners van een dorpskern, kerkdorp of wijk. “Ook moet zowel voor onze inwoners als voor vluchtelingen gegarandeerd zijn dat de kwaliteit van onderwijs en zorg gewaarborgd blijft, moet huisvesting van reguliere woningzoekenden niet nog verder in het gedrang komen en moeten andere planologische ontwikkelingen niet worden verstoord”, zegt Van Leeuwen-Berkvens.

1 procent
In de praktijk betekent dit volgens het beleidskader dat het aantal op te vangen asielzoekers maximaal 1 procent mag zijn van het inwoneraantal van een dorpskern. Voor Vlierden zou dit maximaal 15 plaatsen opleveren, voor Neerkant 19, Liessel 33 en in Helenaveen 9 opvangplaatsen. In Deurne zou het totaal aantal op ruim 250 uitkomen, verspreid over de verschillende wijken.

“Spreiding is wat ons betreft essentieel voor draagvlak en om vluchtelingen de kans te bieden zich thuis te voelen en daadwerkelijk deel uit te gaan maken van de samenleving”, aldus Riny Van Leeuwen-Berkvens. “Wij vinden het daarom belangrijk om een maximum – voor Deurne behapbaar – aantal vluchtelingen af te spreken dat de komende 5 jaar door Deurne opgevangen wordt.”

Draagkracht en draagvlak
De verwachting van de werkgroep is dat de draagkracht en het draagvlak van het gemeentelijke asielbeleid wordt vergroot door het ‘Deurnese model’. Daar is volgens Coen van Horen van DeurneNU wel van belang bij dat de spreiding van opvangplaatsen gebeurt zoals is voorgesteld op de kaart in het beleidskader: “Zodat je niet zo’n situatie krijgt zoals we in de Zeilberg hebben gehad. Dat je ineens 150 asielzoekers op één plek probeert te huisvesten. Dan krijg je dat de inbedding in de samenleving gewoon niet goed mogelijk is.”

Voor burgemeester Greet Buter die samen met de wethouders nu aan de slag moet met het voorliggende beleidskader, leverden de plannen nog wel wat vragen op over hoeveel vrijheid het college nu nog heeft om te handelen. “Het is een strak kader. Er zullen weinig initiatieven zijn die alle vinkjes op groen zetten. Dat betekent dat we als college heel weinig bewegingsruimte hebben”, aldus Buter.

Tegenreactie
Joan van Rixtel van Transparant Deurne erkent dat er in de kaders beperkte ruimte zit: “Dat is misschien ook wel een tegenreactie op de houding die op dit moment door het COA wordt gehanteerd. Het COA zit voor ons op de lijn van nood breekt wet; ieder bed telt en de rest moet daar maar ondergeschikt aan zijn.” De ruimte voor het college is er volgens Van Rixtel wel, mits er niet alleen geld wordt uitgegeven aan huisvesting van asielzoekers, maar bijvoorbeeld ook aan de inbedding in de samenleving.

Als het aan de VVD ligt, is de bewegingsruimte voor het college binnen de kaders beperkt. “Ik denk dat hard gewerkt is om consensus te krijgen over het beleidskader dat er ligt. Daar zijn gewoon bandbreedtes in aangegeven. Het kan best zijn dat die vrij strikt zijn en dat het misschien onwerkbaar is, maar als dat zo is en het voldoet niet helemaal aan alle beleidskaders, dan moet het terug naar de raad en moet er worden gekeken waar er afgeweken kan worden”, zegt VVD-raadslid Chantal Lemmens.

Stinkende best doen
Ook Riny Van Leeuwen-Berkvens van OGD zegt dat het college zich heeft gecommitteerd aan het Beleidskader opvang asielzoekers: “Wij zouden graag zien dat deze beleidskaders gevolgd worden.” Burgemeester Buter: “We gaan gewoon onze stinkende best doen, laten we dat vooropstellen. Ik ben ontzettend blij met een raad, die deze ambitie echt uitspreekt en ook zijn best doet en komt met iets waarmee we gaan werken en kijken hoever we komen.” De burgemeester verwacht wel dat er met de huidige strakke kaders nog vaak over het onderwerp gesproken zal moeten worden tussen het college en de raad.

Foto’s: Martien van Dam