De Nederlandse luchtverdediging is volgens Defensie op dit moment belangrijker dan ooit tevoren. Daarom werd begin deze maand een extra luchtverdedigingsbatterij toegevoegd aan de eenheden op de Luitenant-generaal Bestkazerne in Vredepeel. Ook komt er een vierde Patriot-vuureenheid en een testcentrum voor middelen tegen drones bij op de basis.

Dat is hard nodig, volgens kolonel Jos Kuijpers. Hij is commandant van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC) in Vredepeel. “We schieten serieus tekort met de luchtverdediging. De schaarste wordt gezien als één van de kwetsbaarheden van de NAVO”, vertelt Kuijpers in Defensie Magazine.

Veel veranderd
De commandant legt uit dat er in de laatste jaren veel is veranderd in de wereld: “Bij mijn aantreden in 2020 was de heersende gedachte over luchtverdediging: waarom hebben we deze kostbare capaciteit nog binnen de landmacht? Nu Oekraïne wordt bestookt met luchtaanvallen, er onrust is in Jemen en Israël onlangs werd aangevallen met meer dan 300 drones en raketten, is duidelijk hoe groot het belang van luchtverdediging is. We moeten ons land, dat van onze bondgenoten en alle kritieke infrastructuur kunnen beschermen. Het is daarom hoog tijd om het DGLC te versterken.”

Met de oprichting van het nieuwe 12 luchtverdedigingsbatterij heeft Nederland straks twee identieke batterijen tegen luchtdreigingen op de korte en middellange afstand. Deze eenheden zijn gezamenlijk of zelfstandig in te zetten. Zo ver is het nog niet volgens Defensie: “De organisatie staat en de functies zijn toegevoegd. Nu moeten eerst nog de huidige raketsystemen worden vervangen of toegevoegd.”

Meer personeel
“We hadden 13 Luchtverdedigingsbatterij voor de verdediging op de korte en middellange afstand. Vorig jaar is hier 11 Luchtverdedigingsbatterij bijgekomen. Die richt zich op dreiging op de korte afstand. Sinds 1 juli hebben we een derde: 12 Luchtverdedigingsbatterij. Het resultaat van een reorganisatie”, legt kolonel Jos Kuijpers uit.

Het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando wordt hiermee flink versterkt. Bij het aantreden van Kuijpers lag het aantal Nederlandse medewerkers nog op 750, dit groeit nu naar 1.000 personen. Ook worden tot 2030 verschillende systemen vernieuwd.

Hoofdrol
Het nieuwe 12 Luchtverdedigingsbatterij krijgt de hoofdrol in de transitie waarbij flink wordt geïnvesteerd in mensen en materieel. “Daar komen de nieuwe luchtverdedigingssystemen binnen en zorgen we dat nieuw personeel bekwaam wordt in het bedienen van die raketsystemen. Tegelijkertijd behouden we ons voortzettingsvermogen, omdat de andere batterijen inzetbaar blijven voor het operationele deel. Door die duidelijke taakverdeling maken we de groei die we doormaken behapbaar”, zegt Kuijpers.

Er komt op de basis in Vredepeel ook een vierde Patriot-vuureenheid die is bedoeld voor dreigingen op de lange afstand. Deze kan bijvoorbeeld helikopters, (on)bemande vliegtuigen en ballistische raketten uitschakelen. “Vroeger beschikten we al over vier fire-units. Eén daarvan werd wegbezuinigd, maar de ‘spullen’ hadden we nog”, vertelt Jos Kuijpers. “Nu de Patriotcapaciteit wordt vergroot, zetten we de met de vierde fire-unit de eerste stappen naar uitbreiding. Veel kennis hebben we hier binnenshuis gehouden. Daarom kunnen we snel opschalen.”

Kritiek
Kolonel Kuijpers zegt de kritiek te begrijpen van militaire experts die zeggen dat de opschaling van de luchtverdedigingscapaciteit in Nederland te langzaam gaat. Dat komt volgens hem vooral doordat na de Koude Oorlog de krijgsmacht zich vooral moest richten op het bevorderen van de internationale rechtsorde. Maar luchtverdediging en vredesmissies zijn volgens Kuijpers geen gouden combinatie en daarom werd de luchtverdedigingscapaciteit wereldwijd flink teruggeschroefd.

“Dat betekent dat we achterlopen en moeten inhalen met meer mensen en meer materieel. Dat doen we op dit moment met Olympische snelheden. We hebben in twee jaar twee nieuwe luchtverdedigingsbatterijen opgezet. Dat heb ik in mijn carrière van ruim 30 jaar nog nooit meegemaakt”, besluit commandant Kuijpers.

Defensie versterkt niet alleen de eigen luchtverdediging. Nederland heeft onlangs het voortouw genomen om samen met andere landen opnieuw een Patriot-systeem aan Oekraïne beschikbaar te stellen. Militairen van het DGLC hebben daarvoor eerder ook Oekraïense rekruten getraind in de bediening van de luchtverdedigingssystemen.

Lees ook: Nederland versterkt luchtverdediging met extra eenheid op Luitenant-generaal Bestkazerne in Vredepeel

Bron: Defensie / Foto’s: Walter van Bussel