Op dit moment lijkt de behandeling van de problematiek rond geurhinder in onder meer Deurne in een stroomversnelling te zijn geraakt door de aandacht in tv-programma Zembla en het commissiedebat van de Tweede Kamer afgelopen donderdag over de geurproblematiek.
Toch heeft de gemeente Deurne al ver voor deze ontwikkelingen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat meerdere keren gewaarschuwd over de knelpunten op dit gebied. Dit blijkt uit emailverkeer tussen de gemeente Deurne en de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).
Herstelplan
Op 26 juni van 2021 stuurde wethouder Marinus Biemans al een brief aan de toenmalige staatssecretaris Stientje van Veldhoven en minister Henk Staghouwer over de problematiek maar daar kreeg de gemeente Deurne geen enkele reactie op. Ook nog eerder in november 2020 stuurden 64 Brabantse gemeenten, drie omgevingsdiensten en de provincie een oproep aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op om met een herstelplan te komen voor de problematiek met de combiluchtwassers die minder goed bleken te werken dan was verwacht.
Versnellen
Op die brief komt wel reactie op 29 januari 2021 waarin Biemans leest dat het ministerie de problematiek serieus neemt maar hij zich toch genoodzaakt ziet om opnieuw een dringend verzoek te doen om het herstelplan voor de combi-luchtwasserproblematiek te versnellen. “Graag ga ik daarover met u, de provincie en de omgevingsdiensten in overleg. Zodat we meer als een samenwerkende overheid deze lastige problematiek aanpakken. Hopelijk gaat u in op dit verzoek”, vroeg wethouder Biemans aan voormalig staatssecretaris Van Veldhoven.
Rendement luchtwassers
Hij verwijst daarbij naar de bestuurlijke werkgroep Evaluatie Geurhinder die onder leiding van Lambert Verheijen in 2015 in een tussenadvies al voor het eerst twijfels uitte over de prestaties van combiluchtwassers en het rapport ‘Evaluatie geurverwijdering door luchtwassystemen bij stallen’ dat enkele jaren later naar de Tweede Kamer werd gestuurd. Biemans benadrukt in de brief aan het ministerie destijds dat uit het rapport blijkt dat bij combiluchtwassers het rendement voor geur fors tegenvalt: “Uit het onderzoek komt naar voren dat het gemiddelde geurrendement van combiluchtwassers op circa 40% uitkomt in plaats van gemiddeld 80%. De emissie is gemiddeld drie keer zo hoog!”
Gezondheid en leefomgeving
Biemans liet Den Haag toen al weten dat lokale bestuurders hierdoor in de knel dreigen te komen door de bestaande wetgeving: “Hoewel ik goed begrijp dat er voor dit knelpunt geen eenvoudige oplossingen zijn, hebben wij tot dusver geen instrumenten in handen waarmee wij zorgen van omwonenden om hun gezondheid en hun leefomgeving kunnen wegnemen.”
Geen snelheid
De Deurnese wethouder legt aan het ministerie toentertijd ook uit dat er haast is geboden bij het vinden van een oplossing maar merkt op dat de communicatie moeilijk en traag verloopt: “Voor het uitdeuken en terugwinnen van vertrouwen moeten we zo wel een hele lange adem hebben. Ik constateer dat – ondanks de goede bedoelingen – we in dit complexe dossier geen snelheid krijgen, terwijl dat ontzettend hard nodig is.”
‘Geen enkel perspectief’
Uit het antwoord van de toenmalige staatssecretaris Van Veldhoven blijken weliswaar de goede intenties van het ministerie, maar daar blijft het bij. “Na de brief in januari heb ik nog geen enkel perspectief hoe we, zoals u ook met ons deelt, “gezamenlijk en integraal” dit probleem en breder dan alleen de combiluchtwasser-problematiek aan gaan pakken. Ik wil u dringend verzoeken om op korte termijn gezamenlijk met de verschillende overheden om tafel te gaan om serieus te kijken hoe wij deze problematiek versneld aan kunnen pakken. We mogen als bestuurders deze problematiek toch niet laten voort laten duren en zullen keihard moeten werken om het vertrouwen terug te winnen. Ik kijk uit naar uw reactie”, schrijft wethouder Marinus Biemans bijna twee jaar geleden aan de toenmalige staatssecretaris.
Onbeantwoorde brief
Ook in de brief uit 2021 die onbeantwoord bleef door het ministerie, waarschuwt Biemans opnieuw voor de groeiende problematiek in de gemeente: “Deurne is van oudsher een gemeente waarin natuur, boeren, bewoners en bedrijven als het ware ‘op een postzegel’ samenleven. Inwoners willen fijn wonen, ondernemers willen kunnen ondernemen en de natuur staat ernstig onder druk. In een klein land als Nederland schuurt dat altijd, in Deurne schuurt dat bij uitstek.”
Met lege handen
Hij wijst de overheid er op dat de beschikbare instrumenten op bepaalde onderdelen onvoldoende toereikend zijn en te weinig uitvoeringskracht geven om de problemen aan te kunnen pakken. “En juist daar staan wij als lokale overheid meer dan eens met lege handen: als een vergunning voldoet aan de geldende wet- en regelgeving moeten we vergunnen. Tegelijkertijd doen inwoners terecht een beroep op ons om te zorgen voor een goede woon- en leefomgeving”, zegt Biemans.
Onbeantwoord gebleven
Ook al krijgt de wethouder van het ministerie geen reactie op de zorgen die hij heeft geuit, toch richt hij zich opnieuw aan de staatssecretaris: “Hoewel de brief van 26 juni 2021 tot op heden onbeantwoord is gebleven, ervaar ik ook van u de juiste intentie om die knelpunten in gezamenlijkheid op te lossen”, meldt Biemans hoopvol aan het ministerie. Daarbij nodigt hij de politici uit Den Haag ook uit om: “Aan de hand van de ‘snelkookpan’ aan casuïstiek en praktijkervaring in Deurne, met ons in gesprek te gaan om in beeld te brengen hoe we gezamenlijk een aantal knelpunten in het beschikbare instrumentarium versneld en concreet kunnen verbeteren.“
Manoeuvreerruimte
Hier benoemt wethouder Biemans ook in dat stadium al de onmogelijke keuze bij de gevallen aan de Bosweg 3 en Hanenberg 9 in Deurne. Hij benadrukte toen dat de Crisis- en herstelwet en Wet geurhinder geen soelaas bieden voor bestaande situaties en dat de manoeuvreerruimte voor de gemeente onvoldoende was om keuzes te maken voor gewenste duurzame ontwikkelingen. “Daarnaast houdt de Crisis- en herstelwet geen rekening met het feit dat de overbelaste geursituatie op deze locaties wordt veroorzaakt door piekmomenten. Wij staan open voor een gesprek hierover met u”, meldde Biemans toen aan het ministerie.
Bezoek staatssecretaris en minister
Op 8 april van dit jaar komt dan eindelijk na de eerste uitzending van de documentaire Stank en strijd van Zembla het bericht dat staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat en minister Henk Staghouwer van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit naar Deurne komen. Die dag vond er op initiatief van de gemeente Deurne een overleg plaats met medewerkers van het ministerie van LNV, IenW, Rijkswaterstaat/Infomil, provincie Noord-Brabant, GGD, ODZOB en gemeente Deurne.
Actiepunten
In het overleg zijn casussen besproken waaruit de geurproblematiek die voortkomt uit de wet- en regelgeving, is belicht. “Hieruit zijn eerste knelpunten in beeld gebracht en daaraan gekoppelde actiepunten geformuleerd. Deze knelpunten en de mogelijke oplossingen worden momenteel uitgewerkt”, vertelt wethouder Biemans. De resultaten zullen op basis van de huidige planning nog dit jaar met de betrokken partijen in een overleg in Deurne worden besproken.
Foto: Zembla/BNNVARA
