Zeker één tot twee keer per week kunnen omwonenden van leliebollenvelden in Neerkant een dag lang niet buiten komen, hun kinderen buiten laten spelen, of huisdieren in de tuin loslaten. Dat komt door het vele gif dat in de periode van april tot eind oktober wordt gespoten op de leliebollen die vlakbij hun huizen worden geteeld.
In de buurt van de Vuurlinie en de Molentjesdreef in Neerkant staat een kleine 5 hectare vol met de bollen pal naast de tuinen van de bezorgde bewoners. Elke week moeten zij na de spuitbeurt met gif de spullen in de omgeving van hun huis schoonmaken: “Kinderspeelgoed, trampoline, schommels, tuinmeubilair. Idem dito voor de binnen omgeving. Het is niet te doen”, zeggen de gezinnen in Neerkant.
Impact bollenteelt
Met een brief aan de gemeente Deurne hebben zij aandacht gevraagd voor het probleem dat volgens hen in de regio groeiende is. “Wij waren onbekend met bloembollenteelt en schrokken enorm van wat wij hoorden en lazen over de impact van leliebollenteelt op mens, dier, leefomgeving en natuur”, geven de briefschrijvers aan.
Dichtbij de Peel
Volgens de ongeruste bewoners worden er in de gemeente Deurne en daaromheen in toenemende mate leliebollen gekweekt: “Zoals in de buurt van het Leegveld. Zeer dichtbij de Peel. Ook in de Belgenhoek. In het plaatsje Veulen meerdere velden – het gemeenschapshuis is omsloten door leliebollenveld.”
Gevaarlijk
Het gaat de mensen in Neerkant ook niet alleen om de dagen dat er gif wordt gespoten want uit onderzoeken blijkt dat de damp van het gif nog dagen kan blijven hangen en zich over verre afstand kan verspreiden. Dat de bestrijdingsmiddelen die bij bollenteelt worden gebruikt gevaarlijk zijn voor mens en dier wordt al meerdere jaren door verschillende onderzoekers gemeld. In het tv-programma Zembla van BNNVARA waarschuwden experts al in 2013 voor vooral het bestrijdingsmiddel metam natrium, waarmee de bodem wordt ontsmet.
Japan
Waarom er zoveel gif wordt gebruikt bij de bollenteelt, is volgens de bewoners in Neerkant omdat die leliebollen bestemd zijn voor export naar onder andere Japan. Die bollen moeten daarom in perfecte staat zijn, zonder enige aantasting van schimmel, ziekte of insecten. Er zou naast het gif dat op de planten terechtkomt, ook regelmatig worden gespoten met onkruidverdelger.
Richtlijnen
De bezorgde omwonenden uit Neerkant gaan er van uit dat het loonwerkersbedrijf dat de leliebollen vlakbij hun woonhuizen kweekt, werkt volgens de richtlijnen. Zij hebben ook contact gehad met de ondernemer die het perceel pacht van een voor hen onbekende eigenaar. Het loonwerkersbedrijf dat de lelies op de gehuurde grondt teelt, geeft aan dat er wordt gewerkt volgens wettelijke richtlijnen en dat elk bestrijdingsmiddel is toegelaten en volgens de regels wordt toegepast.
Optelsom
Dat kan volgens de omwonenden wel gelden voor elk middel apart, maar ze vrezen juist voor wat de mix van al dat gif doet: “Het effect van de optelsom, van zoveel middelen bij zo veelvuldig gebruik, is vooralsnog onbekend. Dit wordt ook in onderzoeken ook onderkend.” Ook wijzen zij er op dat het veld met de leliebollen niet alleen dichtbij hun tuinen ligt maar ook op korte afstand van natuurgebied de Deurnese Peel.
Luizen en schimmels
Dat door het grote gifgebruik gevaren ontstaan, leiden de omwonenden ook af van het feit dat de provincie leliebollenteelt op hun grond niet eens toestaat. In Deurne werd in september ingegrepen door de provincie omdat er illegaal leliebollen werden verbouwd op provinciale grond. Daarbij gaf de provincie Noord-Brabant toen ook aan dat het telen van lelies op grond van de provincie sowieso verboden is omdat het een intensieve teelt betreft waarbij wekelijks gif gespoten wordt tegen luizen en schimmels.
‘Binnen blijven’
Inschakelen van de Omgevingsdienst vanwege het gifgebruik heeft volgens de ongeruste gezinnen in Neerkant geen nut: “In de adviezen van 2014 wordt aan de bewoners aanbevolen om op de dag van spuiten: ramen en deuren te sluiten, binnen te blijven en niet in de tuin verblijven; (huis)dieren binnen te houden; drinkwater voor dieren naar binnen te halen; schoenen bij de deur laten staan om geen gif binnen te slepen; kinderen niet buiten laten spelen op het gazon.”
Kankerverwekkend
Bij de brief aan de gemeente zijn ook verschillende onderzoeken van verschillende instanties waaronder het RIVM en de Gezondheidsraad bijgevoegd. Hieruit blijkt volgens de omwonenden van de lelievelden dat het gebruikte gif stoffen bevat die effect hebben op het lichamelijk functioneren en de longfunctie. Ze zouden ook kankerverwekkend zijn en mogelijk de ziekte van Parkinson veroorzaken. “Al leeft u gezond en eet u biologisch, naast een bollenveld krijgt u ongevraagd enorm veel stoffen in uw omgeving: in de tuin, op het gras, op tuinmeubilair en speelgoed. En in uw lichaam”, zeggen de families.
Enorm veel gif
Hun bezorgdheid is groot want volgens hen zijn overheid en het RIVM er intussen wel van doordrongen dat bewoners en hun leefomgeving blootstaan aan enorm veel gif: “Maar men moet nog onderzoek gaan doen naar de gezondheidseffecten voor mens en dier. En helaas laat dit onderzoek nog op zich wachten”, zeggen de gezinnen in Neerkant.
Bescherming
De omwonenden hebben over het gifgebruik al meerdere gesprekken gevoerd met instanties zoals de provincie, het waterschap, werkgroep Behoud de Peel en milieudefensie. Met de brief aan de gemeente hopen ze nu dat de raad en B&W van Deurne gaan ingrijpen: “Omdat de gemeente als taak heeft de burgers te beschermen. En die bescherming missen wij nu geheel, omdat er elke week – om de 7 dagen – gespoten wordt, van het vroege voorjaar tot eind oktober.”
