In het derde deel van de Zembla-documentaire Stank en strijd dat donderdagavond op NPO 2 was te zien, werd door het tv-programma de situatie op het Deurnese industrieterrein Kranenmortel onderzocht. Dat de journalist en cameraman niet bij alle bedrijven in Deurne even welkom waren, bleek uit onder meer een medewerker van Attero die met een shovel langs de tv-ploeg rijdt en niet onder stoelen of banken steekt wat hij er van vindt dat er wordt gefilmd bij de ingang van de compostfabriek.
Ton van der Ham van Zembla is in zijn werk als journalist wel wat gewend, net als de gerechtelijk deskundige Cor Coenrady die donderdag te zien was in de tv-uitzending van Zembla. Terwijl de twee staan te praten over de compostgeur die te ruiken is op het bedrijventerrein, komt plotseling een grote shovel in de richting van de journalist en de geurexpert rijden.
‘Je bent asociaal’
De bestuurder roept: “Er wordt niet op het terrein gefilmd.” Van der Ham legt de man uit dat ze niet óp het terrein staan te filmen maar alleen naar het terrein vanaf de openbare weg. De medewerker van Attero antwoordt: “Jullie staan op het terrein naar het terrein te filmen”. De bestuurder besluit met: “Je bent asociaal. Een oneerlijk iemand”, waarna de man met de shovel weer vlug terugrijdt, het terrein van Attero op.
Afvalbedrijf Attero wil alleen schriftelijk reageren. Dit gebeurt er als we staan te filmen:#Zembla #stankoverlast pic.twitter.com/SRg8xegzqn
— ZEMBLA (@ZEMBLA) October 6, 2022
Bedreigende situatie
Van der Ham vertelt dat de deskundige die hij op dat moment aan het interviewen is, de situatie bedreigend vond. Reden voor de journalist om bij Attero om een reactie te vragen. Die krijgt hij in schriftelijke vorm want het bedrijf wil niet met Zembla op een andere manier communiceren. De woordvoerder van Attero meldt aan Van der Ham: “Gisteren zocht je contact over een in jouw ogen agressieve benadering door een shovel van Attero richting jou en je cameraman en vroeg je naar mijn mening hierover. Ik heb zelf filmbeelden kunnen bekijken van het voorval. Een shovel is een imponerend voertuig wat soms wellicht indruk kan maken als het aan komt rijden, maar ik kon uit de beelden geen agressief gedrag opmaken. De shovel reed rustig van de locatie richting jullie en reed ook niet op jullie af maar langs jullie zodat de chauffeur jullie aan kon spreken.”
Onveilig en onverstandig
De woordvoerder van compostfabriek Attero vindt het gedrag van hun medewerker niet agressief of onveilig en benadrukt in zijn reactie dat juist Van der Ham en de deskundige zorgen voor mogelijk gevaarlijke situaties: “Wat mij opviel is dat jullie langere tijd midden op de openbare weg stonden waar veel vrachtwagens rijden. Jullie moesten dan ook nu en dan opzij stappen voor voorbijkomende vrachtwagens. Attero heeft veiligheid zeer hoog in het vaandel staan. Wij vinden het dan ook onveilig en daarmee onverstandig om op deze manier op de openbare weg te filmen. Uiteraard is het jullie goed recht om op de openbare weg te filmen, maar wij vinden het gepast dat jullie worden aangesproken in dergelijke situaties.”
Uiteenlopende reacties
Bij het maken van het derde deel van Stank en strijd kreeg Zembla-journalist Ton van der Ham in Deurne te maken uiteenlopende reacties op zijn komst. Sommige bedrijven wensten niet mee te werken aan het programma, anderen wilden alleen schriftelijk reageren. Ook waren er bedrijven die juist geen probleem maakten van een bezoek, vertelt Van der Ham: “De mate van medewerking is bij elk onderzoek weer anders. Er zijn altijd mensen die ons liever zien gaan dan komen. Dat is hun goed recht natuurlijk. Andersom is het ook mijn recht om als journalist een vraag te stellen, dat is mijn taak en mijn werk. Gelukkig zien ook veel mensen in dat wij niet de vijand zijn en dat we onafhankelijk en feitelijk willen blootleggen wat er speelt. De directie van Metabel in Deurne stond ons heel vriendelijk te woord en lieten ons gewoon filmen op hun terrein.”
‘Traumatische ervaring’
Van der Ham vertelt ook dat dezelfde woordvoerder van Attero eerder heeft gezegd niet te willen meewerken aan de uitzending omdat hij slechte ervaringen had met een collega van een ander tv-programma. “Dat ging over mijn collega Teun van de Keuken van een heel ander programma. Die had hem drie keer dezelfde vraag gesteld. De woordvoerder noemde dat een ’traumatische ervaring’. Dan is misschien de functie van woordvoerder niet helemaal de juiste plek. Alsof iemand die bang is voor honden in een kennel gaat werken”, zegt Van der Ham.
Omverrijden
Ook bij de opnamen van de eerste twee delen van Stank en strijd werd onderzoeksjournalist Ton van der Ham al ‘hartelijk’ welkom geheten in Deurne. Terwijl hij met zijn cameraman in het buitengebied van Deurne liep, werden ze toegeroepen door een bewoner van de straat. “Die vroeg ons toen waar wij van waren. Toen ik zei dat we van Zembla waren, riep dat hij dat we snel moesten doorlopen. Anders zou hij met zijn auto wel even over ons heen rijden”. Toen Van der Ham opmerkte dat dit een bedreiging was, antwoordde de man: “Dat is geen bedreiging, dat is een belofte.”
De afgelopen 4 maanden deden we onderzoek in Deurne naar stankoverlast. Daar maakten we niet alleen vrienden… #persvrijheid #npo #zembla @nvj pic.twitter.com/VWlttwoBbR
— Ton van der Ham (@TonvanderHam) May 4, 2022
Het derde deel van Stank en strijd kun je terugkijken via de site van Zembla.
Foto: Zembla
