Naar aanleiding van raadsvragen over de gevaren van gifgebruik bij leliebollenteelt in Neerkant, heeft de gemeente om advies van de GGD gevraagd. Omwonenden van leliebollenvelden aan de Vuurlinie en Molentjesdreef kunnen in een bepaalde periode van het jaar zeker één tot twee keer per week een dag lang niet buiten komen vanwege het gespoten gif.

Politieke partij DOE! had raadsvragen gesteld over de gevaren voor de volksgezondheid en wilde weten of de gemeente iets kan doen aan de situatie. Bezorgde bewoners stuurden eerder een brandbrief aan de gemeente. Na elke spuitbeurt met gif moeten de omwonenden de spullen in de omgeving van hun huis schoonmaken: “Kinderspeelgoed, trampoline, schommels, tuinmeubilair. Idem dito voor de binnen omgeving. Het is niet te doen”, zeggen de gezinnen in Neerkant.

Metam natrium
Dat de bestrijdingsmiddelen die bij bollenteelt worden gebruikt gevaarlijk kunnen zijn voor mens en dier wordt al meerdere jaren door verschillende onderzoekers gemeld. In het tv-programma Zembla van BNNVARA waarschuwden experts al in 2013 voor vooral het bestrijdingsmiddel metam natrium, waarmee de bodem wordt ontsmet. In welke mate het spuiten van gif een gevaar vormt voor de gezondheid van de bewoners van het gebied in Neerkant is nog niet duidelijk.

Signalen serieus nemen
Het college van B&W geeft aan de zorgen over de gezondheidsrisico’s serieus te nemen:  “Op basis van de signalen die wij hebben ontvangen, vinden wij het belangrijk om een goed beeld te krijgen van de impact van de leliebollenteelt (of een vergelijkbare teelt) op de omgeving en de wijze hoe om te gaan met een dergelijke teelt. Om deze reden hebben wij hierover een advies gevraagd aan de GGD. Dit advies is door ons nog niet ontvangen.”

Optelsom
Het loonwerkersbedrijf dat de lelies op de gehuurde grond in Neerkant teelt, geeft aan dat er wordt gewerkt volgens wettelijke richtlijnen en dat elk bestrijdingsmiddel is toegelaten en volgens de regels wordt toegepast. Dat kan volgens de omwonenden wel gelden voor elk middel apart, maar ze vrezen juist voor wat de combinatie van al dat gif doet: “Het effect van de optelsom, van zoveel middelen bij zo veelvuldig gebruik, is vooralsnog onbekend. Dit wordt in onderzoeken ook onderkend.”

Natura 2000-gebied
Ook wijzen zij er op dat het veld met de leliebollen niet alleen dichtbij hun tuinen ligt maar ook op korte afstand van natuurgebied Deurnese Peel. De gemeente kan daar niet op ingrijpen omdat de bevoegdheid wat betreft de Natuurbeschermingswet ligt bij de provincie. “Op het moment dat deze teelt een negatieve invloed heeft op het nabijgelegen Natura 2000-gebied dan is het aan de provincie om hiertegen actie te ondernemen”, geeft de gemeente aan.

Geen instrumenten
Omdat de provincie eerder dit jaar aangaf dat leliebollenteelt op provinciaal grondgebied is verboden omdat er wekelijks gif bij wordt gespoten tegen luizen en schimmels, wilde de fractie van DOE! weten welke mogelijkheden of bevoegdheden de gemeente heeft om deze activiteiten te stoppen. Die blijken er niet te zijn: “Op dit moment beschikken wij niet over de instrumenten om op te treden tegen deze activiteiten”, meldt het college.

Omgevingsplan
De reden dat de gemeente bij de situatie in Neerkant op dit moment niet kan ingrijpen, heeft met verschillende factoren te maken. Uitgaande van het huidige bestemmingsplan kan de gemeente de leliebollenteelt niet verbieden. “Via het toekomstige omgevingsplan lijkt het mogelijk om in gebieden voor bepaalde percelen een verbod op leliebollenteelt en vergelijkbare teelten op te nemen. Het zal echter nog enige tijd duren, voordat het omgevingsplan wordt vastgesteld”, meldt het college. Om hiertoe te komen, moet de gemeenteraad van Deurne eerst ook nog een omgevingsvisie vaststellen.

Geen invloed
Ook via de huidige Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en de Verordening fysieke leefomgeving ziet de gemeente op dit moment geen mogelijkheid om de leliebollenteelt te verbieden. Ook op het gebied van beleid ten aanzien van pacht van gemeentelijke gronden is er momenteel geen directe beperking voor de leliebollenteelt. Overigens is het betreffende perceel in Neerkant particulier eigendom, waardoor de gemeente geen invloed heeft op het gebruik van de gronden voor zover dat in overeenstemming is met de geldende regelgeving.

Niet bevoegd
Aan het gebruik van het gif en de juiste naleving van gewasbeschermingsmiddelen kan de gemeente tevens niets doen omdat dit valt onder de bevoegdheid van de Nederlandse voedsel- en warenautoriteit (NVWA). “Wij zijn niet bevoegd om hierop toezicht te houden en hiertegen handhavend op te treden”, legt de gemeente uit.

Binnen blijven
Inschakelen van de Omgevingsdienst vanwege het gifgebruik heeft volgens de ongeruste gezinnen in Neerkant ook geen nut: “In de adviezen van 2014 wordt aan de bewoners aanbevolen om op de dag van spuiten: ramen en deuren te sluiten, binnen te blijven en niet in de tuin verblijven; (huis)dieren binnen te houden; drinkwater voor dieren naar binnen te halen; schoenen bij de deur laten staan om geen gif binnen te slepen; kinderen niet buiten laten spelen op het gazon.”

Lees ook:

• Raadsvragen over gevaren van gifgebruik bij lelieteelt in gemeente Deurne
• Provincie maakt eind aan illegale lelieteelt in Deurne; ‘Dit soort wildwestpraktijken staan we niet toe’
• Inwoners Neerkant bezorgd over gifgebruik bij leliebollenteelt vlakbij hun huizen

Foto: Stichting Bollenboos