Het is een ambitieus project dat moet ervoor moet zorgen dat De Peel goed is voorbereid op de toekomst en de focus in onze streek komt te liggen op vernieuwing, het in beweging brengen van partijen en experimenteerruimte. Maar de ZLTO, LLTB, Stichting Leefbaar Peelland en POV maken zich grote zorgen omdat het proces van NOVEX De Peel inmiddels ver gevorderd is en het volgens hen grote consequenties heeft voor de agrarische sector in de regio.

Vorige week werd al gestart met de Impulsregeling NOVEX De Peel waarbij subsidies worden verstrekt aan samenwerkingsverbanden van ondernemers, inwoners en maatschappelijke organisaties die bijdragen aan het ‘Zich Ontwikkelend Perspectief’ voor de Peel. “Met een bijdrage van maximaal 25.000 euro wil NOVEX De Peel projecten een vliegende start geven”, meldden de samenwerkende partijen afgelopen week.

Juridische consequenties
Dat gaat de ZLTO, LLTB, Leefbaar Peelland en POV allemaal wat te snel: “Hoewel het stuk volgens de opstellers op dit moment ‘geen juridische consequenties’ heeft, is het wel al onderdeel van het Ruimtelijk voorstel dat de provincies naar het Rijk hebben gestuurd. De kans is levensgroot dat toekomstige ontwikkelingen daaraan getoetst worden. Met alle juridische gevolgen van dien.”

De partijen binnen NOVEX De Peel zeggen dat een Regionale Investeringsagenda (RIA) hét middel is om tot uitvoering te komen: “Samen met de streek werken we de komende tijd toe naar een eerste RIA, als begin van een langjarig uitvoeringsprogramma. We investeren vanuit bescheiden impulsgeld enerzijds in een kweekvijver van kansrijke ideeën en initiatieven.”

Sierteelt en glastuinbouw
De ambities voor de Peel staan volgens onder andere de ZLTO in schril contrast met de beschikbare financiën door onder meer de natuuruitbreiding: “Naast veehouderij en akkerbouw is tuinbouw, zowel voedingstuinbouw als sierteelt in vollegrond en glastuinbouw, een perspectiefvolle sector die nauwelijks in beeld komt.”

NOVEX De Peel wil zich ook gaan richten op grote investeringen in sleutelprojecten en gebiedsprogramma’s die serieuze doorbraken realiseren in de verbeteropgave van de bodem en het watersysteem in De Peel, in verduurzaming en vernieuwing van het agrarisch grondgebruik en in leefbaarheid en vitaliteit van de dorpen.

Haalbaar en realistisch
“Natuur is belangrijk, ook voor boeren en tuinders”, zeggen ZLTO, LLTB, Leefbaar Peelland en POV. “Doelen moeten echter haalbaar en realistisch zijn, zeker in een van de sterkst verstedelijkte gebieden van Europa. Eén van de belangrijkste doelstellingen is hoogveenontwikkeling, maar de vraag is of het – met de verwachte klimaatveranderingen en lekkages vanuit het natuurgebied – nog wel realistisch is om bepaalde gebieden zodanig te vernatten dat een bijna complete agrarische sector wordt opgeofferd.”

In Deurne heeft politieke partij Transparant Deurne raadsvragen gesteld over het project en stelt de fractie zich kritisch op tegenover NOVEX De Peel: “Het toekomstbeeld voor Deurne is prachtig; veel natuur; extensieve landbouw in dienst van de natuur, biobased bouwen en natuurlijke waterlopen. Het klinkt voor ons als een sprookje, een heropleving van de romantiek?” NOVEX De Peel biedt volgens de politieke fractie een idyllisch toekomstperspectief voor 2050: “Een ideaalbeeld waar zelfs Transparant Deurne op veel onderdelen graag aan meebouwt. Alleen wij zijn niet zo van de goedgelovige sprookjes.”

Economische ontwikkeling
Ook de ZLTO, LLTB, Leefbaar Peelland en POV hebben hun bedenkingen over de ambities van NOVEX De Peel: “Een transitie van het landelijk gebied kan alleen succesvol zijn als die erkend en gedragen wordt door de regionale samenleving en resultaat is van een democratisch proces. De primaire agrarische sector heeft het fundament gelegd voor de economische ontwikkeling van De Peel. Deze regio heeft op nationaal en internationaal niveau een belangrijke rol daar waar het gaat om voedselproductie. Nog altijd ontleent het gebied een grote economische waarde dankzij een transformerende agrarische sector. Dat perspectief missen wij in de visie.”

Ondertussen is vorige week woensdag al de inschrijving gestart waarbij nieuwe initiatieven in aanmerking kunnen komen voor een subsidie uit de Impulsregeling NOVEX De Peel. De aanvragen worden beoordeeld op volgorde van binnenkomst. Alle initiatieven die aan de voorwaarden voldoen, worden tot een maximum van 25.000 euro geaccepteerd tot het moment dat het subsidieplafond in bereikt.

De eerste aanvraagperiode loopt van 3 juli tot en met 20 december van dit jaar. RNOB voert de impulsregeling uit namens de samenwerkende partners, waarvan de provincie Noord-Brabant er één is. Samenwerkingsverbanden uit alle delen van de Peel in Zuidoost- en Noordoost-Brabant en Noord- en Midden-Limburg kunnen subsidie aanvragen voor hun initiatieven. In 2025 is een nieuwe mogelijkheid om een subsidie uit de impulsregeling aan te vragen van 7 januari tot 25 juni 2025.

Foto: archief DMG